Rok 2023 był pierwszym bez importu gazu z Rosji. Zagraniczne dostawy tego surowca do Polski, realizowane przez ORLEN, wyniosły ok. 14,1 mld m3. Łączny wolumen gazu sprowadzonego przez Spółkę w ub. r. był nieco większy niż w 2022 r., kiedy wyniósł ok. 13,9 mld m3. Dostawy dla polskich odbiorców zostały uzupełnione produkcją krajową gazu, która wyniosła ponad 3,3 mld m3.
Pomimo rezygnacji z dostaw gazu z Rosji i wzrostu krajowego zużycia w 2023 r. o ok. 2,8% w stosunku do roku poprzedniego, ORLEN całkowicie zabezpieczył zapotrzebowanie polskiego rynku na gaz. Według wstępnych szacunków Ministerstwa Klimatu i Środowiska, krajowe zużycie gazu wyniosło w ubiegłym roku ok. 17 mld m3.
Grupa ORLEN dysponuje zdywersyfikowanym portfelem dostaw gazu ziemnego. Krajowe zapotrzebowanie na ten surowiec zaspokajane jest wydobyciem własnym, zarówno ze złóż w Polsce, jak i na Norweskim Szelfie Kontynentalnym, oraz zakupami od zagranicznych dostawców. Efektywny system dostaw błękitnego paliwa pozwala w pełni odpowiedzieć na zapotrzebowanie wszystkich odbiorców gazu, zaopatrywanych przez Koncern. Priorytetem ORLEN jest dalsze wzmacnianie bezpieczeństwa energetycznego w zakresie dostaw gazu, który jest surowcem wspierającym transformację krajowej gospodarki w kierunku klimatycznej neutralności.
Jednym z głównych źródeł pozyskania zagranicznego gazu przez Grupę ORLEN były w ub. r. dostawy LNG. ORLEN wykorzystał w pełni zarezerwowaną przepustowość gazoportu w Świnoujściu, do którego dostarczono rekordowe 62 transporty skroplonego gazu ziemnego o łącznym wolumenie odpowiadającym ok. 6,5 mld m3 gazu. To niemal 46% całego importu gazu do Polski. Paliwo pochodzące z dostaw LNG zaspokajało krajowe zapotrzebowanie na ten surowiec w ok. 38% Dla porównania udział skroplonego gazu w strukturze importu ORLEN w 2022 r. wynosił 43% przy 58 dostawach, o łącznym wolumenie odpowiadającym ok. 6 mld m3 gazu.
Kolejnym filarem dostaw gazu do Polski w 2023 r., był przesył realizowany przez gazociąg Baltic Pipe. ORLEN odebrał tą drogą ok. 6,2 mld m3 gazu ziemnego, co stanowiło niemal 44% ubiegłorocznego importu błękitnego paliwa do Polski. Pozwoliło to zaspokoić ok. 36% krajowego zapotrzebowania na gaz. Surowiec przesyłany gazociągiem Baltic Pipe pochodził zarówno z wydobycia własnego Grupy ORLEN w Norwegii, jak również z dostaw realizowanych na podstawie umów podpisanych z kontrahentami działającymi na Norweskim Szelfie Kontynentalnym. ORLEN odbiera dostawy gazu poprzez Baltic Pipe od IV kwartału 2022 r., w którym wolumen przesłanego gazu wyniósł ok. 0,7 mld m3. Spółka ma zarezerwowane ok. 8 mld m3 rocznej przepustowości tego gazociągu.
Uzupełnieniem transportów LNG oraz gazu przesyłanego przez Baltic Pipe były dostawy z kierunku zachodniego i południowego oraz z Litwy. Z kierunku zachodniego i południowego w 2023 r. wyniosły ponad 0,9 mld m3 i stanowiły ok. 6,5% całego importu. Były znacząco mniejsze niż w roku 2022, kiedy łącznie dostawy z kierunku zachodniego i południowego wyniosły ok. 3,8 mld m3, czyli ponad 27% całego importu. Tak duży spadek ilości dostaw z tego kierunku wynika z zapewnienia potrzebnych w kraju wolumenów gazu dostawami realizowanymi poprzez gazociąg Baltic Pipe.
Z kierunku wschodniego Spółka sprowadziła w 2023 r. łącznie 0,4 mld m3, na co złożyły się 0,2 mld m3 z Litwy oraz 0,2 mld m3 z Ukrainy. Dostawy z Litwy były realizowane oddanym do użytku w 2022 r. gazociągiem Polska-Litwa. Z tego kierunku Grupa ORLEN sprowadza surowiec dostarczany wcześniej do terminalu LNG w Kłajpedzie, gdzie koncern ma zarezerwowane moce regazyfikacyjne. Surowiec z kierunku ukraińskiego pochodził od europejskich partnerów Grupy ORLEN, którzy posiadali zapasy gazu w podziemnych magazynach zlokalizowanych w tym kraju i oferowali jego sprzedaż na granicy ukraińsko-polskiej.
Podaż błękitnego paliwa w Polsce w 2023 r. w istotnym stopniu uzupełniona została produkcją krajową gazu, o łącznym wolumenie ponad 3,3 mld m3 To pozwoliło zaspokoić ok. 20% krajowego zapotrzebowania na surowiec.
Dostawy LNG i dostawy gazu realizowane przez gazociąg Baltic Pipe oraz produkcja własna ze złóż krajowych to aktualnie trzy najważniejsze źródła zaopatrzenia polskich odbiorców Koncernu. W 2023 r. zapewniły one łącznie ok. 16 mld m3 surowca, co stanowiło ok. 94% rocznego zapotrzebowania na gaz ziemny w Polsce. Dodatkowo surowiec może być sprowadzany z innych kierunków, dzięki połączeniom z systemami gazowymi sąsiednich krajów – od zachodu z Niemcami, od południa z Czechami i Słowacją oraz od Wschodu z Ukrainą i Litwa. Oznacza to, że w ostatnich latach udało się całkowicie przebudować kierunki i źródła dostaw tego surowca do Polski. Zasadnicze zmiany w strukturze zaopatrzenia Polski w gaz były możliwe dzięki poszerzeniu grona dostawców oraz efektywnemu wykorzystaniu zwiększonych możliwości odbioru w terminalu LNG w Świnoujściu oraz poprzez gazociąg Baltic Pipe, łączący Polskę, przez Danię, z Norwegią, gdzie Grupa ORLEN posiada własne złoża gazu.
Jeszcze w 2021 r. udział i wolumen dostaw z Rosji w imporcie wynosił odpowiednio 61% i 9,9 mld m3. Z kolei już w 2022 r. importu gazu z Rosji wyniósł tylko 2,9 mld m3, a więc ok. 20% całego gazu sprowadzonego z zagranicy.
Polska nie importuje gazu z Rosji od 27 kwietnia 2022 r., kiedy Gazprom wstrzymał dostawy dla PGNiG (obecnie Grupa ORLEN), po tym jak spółka odrzuciła niezgodne z kontraktem jamalskim żądanie Rosjan dotyczące zmiany waluty rozliczeniowej na ruble. Wstrzymanie dostaw przez Gazprom przyspieszyło proces odejścia od importu surowca z Rosji, który i tak ustałby z końcem 2022 r. wraz z wygaśnięciem kontraktu.
Źródło: ORLEN S.A. – Oddział Centralny PGNiG
