Narodowe Centrum Badań i Rozwoju (NCBR) oraz Synthos Dwory 7 Sp. z o.o. podpisały umowę o dofinansowanie innowacyjnego projektu z zakresu technologii wodorowych, o wartości 105 mln zł. Jest to efekt oceny merytorycznej w konkursie „IPCEI wodorowy”, realizowanym ze środków programu Fundusze Europejskie dla Nowoczesnej Gospodarki, finansowanego z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, w ramach polityki spójności.
Projekty IPCEI (Important Projects of Common European Interest) to ważne projekty stanowiące przedmiot wspólnego europejskiego zainteresowania, dla których Komisja Europejska wydała pozytywną decyzję dopuszczającą udzielenie pomocy. Mechanizm ten wspiera realizację polityki gospodarczej oraz polityki konkurencji Unii Europejskiej w celu wzmocnienia potencjału europejskiego przemysłu na tle globalnej konkurencji.
– Projekty IPCEI to ambitne, transgraniczne i zintegrowane projekty, ważne ze względu na ich wkład w realizacje celów Unii Europejskiej. IPCEI na rzecz rozwoju technologii wordowych obejmie szeroką część łańcucha wartości technologii wodorowej. Oczekujemy, że przyczyni się do rozwoju ważnych przełomowych technologii oraz do utworzenia około 20 000 miejsc pracy. IPCEI wiąże się także ze znacznym ryzykiem technologicznym i finansowym, a więc konieczne jest wsparcie publiczne, aby zapewnić przedsiębiorstwom zachętę do realizacji inwestycji. Właśnie takie, odważne a jednocześnie ambitne i odpowiedzialne projekty są finansowane z Funduszy Europejskich. W ramach tego IPCEI 35 przedsiębiorstw prowadzących działalność w różnych państwach członkowskich, w tym małe i średnie przedsiębiorstwa oraz start-upy, zrealizuje 41 projektów przyczyniających się do realizacji celów IPCEI – wskazała Angela Martinez-Sarasola, Kierowniczka Polskiego Wydziału w Dyrekcji ds. Polityki Regionalnej i Miejskiej Komisji Europejskiej.
Wyłoniony w realizowanym przez NCBR ze środków Funduszy Europejskich konkursie „IPCEI wodorowy” projekt „Opracowanie i demonstracja technologii wytwarzania wodoru w oparciu o wysokotemperaturowy rozkład pary wodnej z wykorzystaniem zeroemisyjnych zasobów energetycznych” spółki Synthos Dwory 7 w założeniu ma przyczynić się do zwiększenia niezależności energetycznej, jednocześnie zmniejszając zależność Unii Europejskiej od rosyjskich źródeł energii. Badane w projekcie technologie są wskazywane w Polskiej Strategii Wodorowej jako te o najwyższym priorytecie na ścieżce rozwoju krajowej gospodarki wodorowej.
– Projekty IPCEI to dosyć specyficzne przedsięwzięcia – są kapitałochłonne, a jednocześnie ważne z punktu widzenia zarówno innowacyjności w skali Unii Europejskiej, jak i jej strategicznych celów. Stąd w konkursie mogły wziąć udział wyłącznie podmioty, dla których Komisja Europejska wydała pozytywną decyzję dopuszczającą udzielenie pomocy – powiedział prof. Marcin Sobczak, Zastępca Dyrektora Narodowego Centrum Badań i Rozwoju. – Jednocześnie projekty IPCEI niosą ogromne korzyści dla przedsiębiorstw, pozwalając gromadzić specjalistyczną wiedzę oraz wpisując się w łańcuchy wartości w zakresie przełomowych technologii. Sprzyjają one internacjonalizacji polskich przedsiębiorstw przez możliwość nawiązania bliskiej współpracy z przedsiębiorcami z innych krajów UE działających w obszarze zaawansowanych technologii. Docelowo, projekty mają pobudzić również eksport produktów wysokich technologii.
Nowoczesna technologia wytwarzania wodoru
Oprócz przeprowadzenia etapu B+R+I (działalność badawcza, rozwojowa i innowacyjna), beneficjent konkursu IPCEI jest również zobowiązany do pierwszego wdrożenia w przemyśle. Istotą pierwszej fazy projektu jest opracowanie dwóch prototypowych technologii – wysokotemperaturowego termochemicznego cyklu rozkładu wody Cu-Cl (TWSC) i elektrolizera stałotlenkowego (SOE). Następnie w oparciu o uzyskane efekty nastąpi dokonanie wyboru jednej z nich do budowy instalacji demonstracyjnej do wytwarzania wodoru na skalę przemysłową.
W wyniku realizacji projektu powstanie instalacja wytwarzania wodoru o parametrach: wydajności na poziomie 1400 t. rocznie, sprawności energetycznej układu powyżej 55% oraz kosztu wytworzenia kilograma wodoru poniżej 5 euro.
– Realizacja projektu umożliwi pozyskanie niskoemisyjnego źródła wodoru do zastosowań procesowych, transportowych i energetycznych. Będzie to możliwe dzięki zastosowaniu innowacyjnej technologii produkcji H2, skierowanej do przemysłu, w tym sektora energochłonnego, w którym działa Synthos. Przewidywany efekt projektu to redukcja emisji dwutlenku węgla, co przyczyni się do osiągnięcia celów środowiskowych, w szczególności związanych z Europejskim Zielonym Ładem – podkreślił Zbigniew Warmuz, Prezes Zarządu Synthos. – Ponadto instalacja demonstracyjna będzie obiektem referencyjnym potwierdzającym wykonalność zastosowania tego rozwiązania, stanowiąc zachętę i bodziec dla rynku do realizacji podobnych inwestycji.
Projekt wpisuje się w cele Grupy Synthos oraz jest komplementarny z docelową integracją instalacji z zeroemisyjnymi reaktorami atomowymi SMR/MMR. Zakończenie realizacji projektu planowane jest na 30 września 2027 r.
Konkurs IPCEI wodorowy jest instrumentem realizującym Priorytet III – Zazielenianie przedsiębiorstw Programu Fundusze Europejskie dla Nowoczesnej Gospodarki (FENG).
Źródło: Narodowe Centrum Badań i Rozwoju
