Opłata mocowa jest jedną z opłat doliczanych do rachunku za zużytą energię elektryczną, wynikającą z konieczności partycypowania odbiorców energii elektrycznej w kosztach funkcjonowania rynku mocy w Polsce. Została ona wprowadzona w styczniu 2021 r. wraz z wejściem w życie rynku mocy, a jej wartość doliczana jest do wszystkich rachunków za prąd, niezależnie od wielkości danego odbiorcy energii elektrycznej. Płacą ją także przedsiębiorcy, jednak ci mogą zmniejszyć zobowiązanie poprzez redukcję poboru mocy. Rozwiązaniem jest także usługa DSR, którą oferuje Enspirion.
Wdrożony w 2021 r. rynek mocy przekształcił jednotowarowy rynek energii elektrycznej, gdzie handlem podlegały tylko wytworzone lub pobrane wolumeny energii elektrycznej, w rynek dwutowarowy, gdzie drugim towarem stała się również dostępność mocy. Założeniem systemu wprowadzonego rynkiem mocy jest wynagrodzenie, wypłacane wytwórcom energii elektrycznej, z tytułu gotowości zarówno do dostarczenia mocy do Krajowego Systemu Elektroenergetycznego, jak i gotowości do zaniechania bądź redukcji poboru (usługa DSR w rynku mocy).
Stworzenie rynku mocy podyktowane było koniecznością stabilizacji pracy systemu elektroenergetycznego poprzez zapewnienie dostępności mocy w krytycznych sytuacjach, np. podczas awarii dużych bloków energetycznych, braku produkcji z OZE, zwiększonego popytu na energię elektryczną. Dodatkowym celem było wdrożenie mechanizmu, który w sposób efektywny kosztowo stanowiłby odpowiedni bodziec do odbudowy majątku wytwórczego w Polsce i budowy nowych elektrowni (w szczególności dużych konwencjonalnych instalacji, takich jak bloki węglowe czy bloki klasy CCGT). Finansowanie tych działań, zmierzających do zwiększenia bezpieczeństwa energetycznego Polski, zostało przeniesione na wszystkie podmioty wykorzystujące energię elektryczną właśnie poprzez wprowadzoną opłatę mocową.
Uczestnictwo w rynku mocy i pełnienie obowiązku mocowego wiąże się również z odpowiedzialnością, dlatego warto zaufać doświadczonym partnerom – Enspirion, spółka zależna Energi z Grupy ORLEN, jest najstarszym agregatorem, uczestniczącym w rynku mocy od samego początku jego istnienia. Enspirion posiada szerokie doświadczenie we współpracy z drobnymi firmami, jednostkami administracji samorządowej i energochłonnymi przedsiębiorstwami.
Kogo obowiązuje i jaki jest koszt
Koszty związane z funkcjonowaniem rynku mocy ponoszone są przez każdego odbiorcę końcowego, przyłączonego do Krajowego Systemu Elektroenergetycznego. W zależności od grupy taryfowej, do której przynależy odbiorca, naliczanie opłaty mocowej odbywa się w formie ryczałtowej bądź uzależnionej od ilości zużytej energii elektrycznej. Rozliczenie ryczałtowe przysługuje wszystkim odbiorcom zaliczanym do grup taryfowych G oraz C1 o mocy umownej do 16 kW.
Wysokość ustalana jest corocznie w terminie do 30 września przez Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki. Publikacja zawiera aktualizację stawek opłaty mocowej oraz wskazanie wybranych godzin doby, które traktowane będą jako godziny szczytowego zapotrzebowania. Wyznaczane kwoty bazują na podstawie przepisów Ustawy o rynku mocy oraz na pozostałych rozporządzeniach Ministerstwa Klimatu i Środowiska. Najnowsze stawki, ogłoszone na 2024 r., wynoszą od 2,66 do 14,90 zł netto dla odbiorców rozliczanych w formie ryczałtowej oraz 0,1267 zł/kWh dla odbiorców rozliczanych na podstawie zużycia prądu elektrycznego.
Opłata mocowa dla przedsiębiorstw
W przypadku firm, których moc zamówiona wynosi powyżej 16 kW, przydzieleni są do grupy taryfowej B i wyżej, bądź kontraktują się na Towarowej Giełdzie Energii, dodatkowa opłata uzależniona jest od wolumenu pobranej energii elektrycznej. Jednostkowa stawka z tytułu opłaty mocowej mnożona jest przez wolumen energii elektrycznej pobrany w trakcie godzin szczytowego zapotrzebowania na moc.
Szczegóły metody ustalania wysokości opłaty mocowej dla przedsiębiorstw są nieco bardziej skomplikowane w porównaniu do podmiotów będących w niższych grupach taryfowych. Dzięki konsultacjom legislacyjnym, podczas tworzenia zapisów ustawowych zdecydowano się na wprowadzenie dodatkowego podziału przedsiębiorców na grupy odbiorców końcowych, które różnią się stosunkiem ilości energii zużytej w godzinach szczytowego poboru do energii pobranej w pozostałych godzinach. Na podstawie przydzielonej grupy ustalany jest współczynnik będący jedną ze składowych całkowitego kosztu opłaty mocowej. Końcowa kwota opłaty na fakturze jest wynikiem iloczynu stawki ogłaszanej przez prezesa URE, ilości energii zużytej w godzinach szczytowego poboru oraz wspomnianego współczynnika.
Jak zmniejszyć opłatę mocową
Podstawowym sposobem umożliwiającym obniżenie opłaty mocowej w przedsiębiorstwie jest redukcja poboru mocy w godzinach szczytowego zapotrzebowania oraz zwiększenie konsumpcji energii elektrycznej w pozostałych godzinach. Jako godziny szczytowego poboru przyjmuje się 15 kolejnych godzin od 7:00 do 22:00, we wszystkie dni powszednie w ciągu roku. Przeniesienie poboru na weekend lub godziny pozaszczytowe może mieć wymierne efekty w postaci zmniejszenia wysokości opłaty mocowej oraz stabilizacji dystrybucji energii elektrycznej w Krajowym Systemie Elektroenergetycznym.
DSR, czyli dodatkowe oszczędności dla firm
Jedną z najpopularniejszych metod zaoszczędzenia na rachunkach za prąd w przedsiębiorstwach jest uczestnictwo w rynku mocy poprzez agregatora i pełnienie obowiązku mocowego w ramach usługi DSR (Demand Side Response), którą oferuje Enspirion. Większość firm posiada mniejszą lub większą zdolność do okresowej redukcji bądź zaniechania swojego poboru. Warto wiedzieć, że za samą gotowość do wykonania wezwania do redukcji przedsiębiorstwa mogą w ciągu czteroletniego kontraktu uzyskać nawet 1 mln zł przychodu za 1 MW redukowanej mocy.
Czy można uniknąć opłaty mocowej
Niestety nie ma możliwości całkowitej likwidacji opłaty mocowej, jednak wprowadzone przez ustawodawcę rozwiązanie dzielące przedsiębiorstwa na grupy i przypisujące im współczynniki umożliwia znaczne jej zmniejszenie. Opisana zasada jest krokiem w kierunku bezpieczeństwa energetycznego Polski i stabilizuje sieć poprzez wyrównanie różnic w zapotrzebowaniu szczytowym i pozaszczytowym. Dodatkowo jest ukłonem w stronę przedsiębiorstw, które postanowią odpowiednio zarządzić swoim poborem. W przypadku, gdy stosunek energii elektrycznej pobranej w trakcie godzin szczytowego zapotrzebowania oraz energii pobranej poza wskazanymi godzinami wyniesie poniżej 5%, przedsiębiorstwo może liczyć na aż 83% ulgi w stosunku do stawki wyjściowej. W 2024 r. przyniesie to aż 105,16 zł netto ulgi za każdą MWh energii elektrycznej pobranej i wliczanej do kosztów opłaty mocowej.
Więcej na stronie Enspiriona: https://enspirion.pl/oplata-mocowa-w-przedsiebiorstwie/
Źródło: ENERGA SA
