24 maja br. odbyło się pierwsze czytanie rządowego projektu nowelizacji Ustawy dotyczącej Prawa Energetycznego. Ustawa wprowadzi spore zmiany na rynku energii, które dotyczyć będą przede wszystkim samych odbiorców, ale także wytwórców energii ze źródeł odnawialnych. Nowelizacja obejmuje m.in. linie bezpośrednie, taryfy dynamiczne, porównywarki ofert, ale także możliwość zmiany sprzedawcy energii w 24 godz. Najważniejsze założenia nowelizacji ustawy prawa energetycznego komentuje Paweł Pisarczyk, Ekspert BCC ds. Transformacji Energetycznej i Nowoczesnej Energetyki.
Przyjęta przez Radę Ministrów Ustawa Prawo Energetyczne, określana jako UC74, wprowadza szereg zmian, których celem jest dostosowanie polskiego prawa do przepisów Unii Europejskiej, w szczególności do zgodności z Dyrektywą Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/944 w sprawie wspólnych zasad rynku wewnętrznego energii elektrycznej. Paweł Pisarczyk, Ekspert BCC podkreśla, że część zmian wprowadzonych w nowelizacji UC74 stanowi implementację tej Dyrektywy, co należy przyjąć z uznaniem, jednak niektóre ze zmian zawierają uszczegółowienia, które wydają się zmieniać intencje Dyrektywy.
– Przykładem mogą być przepisy dotyczące obywatelskich społeczności energetycznych, które wreszcie po wielu latach pojawiają się w nowelizacji i dają nadzieję na rozwój energetyki lokalnej i obywatelskiej. W Dyrektywie 2019/944 pojawia się definicja „obywatelskiej społeczności energetycznej” jako osoby prawnej, która opiera się na dobrowolnym i otwartym uczestnictwie i jest skutecznie kontrolowana przez członków lub udziałowców będących osobami fizycznymi, organami samorządowymi, w tym gminami, lub małymi przedsiębiorstwami i ma za główny cel zapewnienie nie tyle zysków finansowych, co raczej środowiskowych, gospodarczych lub społecznych korzyści dla swoich członków, lub udziałowców, lub obszarów lokalnych, na których prowadzi ona działalność. Dodatkowo w Dyrektywie wyjaśniono, że członkostwo w obywatelskich społecznościach energetycznych powinno być otwarte dla podmiotów wszelkich kategorii, ale uprawnienia decyzyjne w obywatelskiej społeczności energetycznej powinny należeć wyłącznie do tych członków lub udziałowców, którzy nie prowadzą działalności komercyjnej na dużą skalę i dla których sektor energetyczny nie jest obszarem podstawowej działalności gospodarczej – wskazuje Ekspert BCC.
Jak wskazuje Paweł Pisarczyk, w nowelizacji UC74 także znajduje się podobny zapis, ale działalność społeczności zostaje ograniczona (Rozdział 2c) poprzez eliminację form działalności w postaci spółek kapitałowych i co najważniejsze poprzez pozbawienie uprawnień decyzyjnych większości członków takich społeczności. Decyzyjność pozostawiono średnim przedsiębiorstwom i podmiotom.
– Te dwa uszczegółowienia dotyczące decyzyjności powodują, że działalność obywatelskich społeczności przestaje mieć sens. Po pierwsze, większość członków nie będzie posiadać wpływu na działanie takiej społeczności. Po drugie, decyzyjność została pozostawiona wyłącznie średnim firmom i podmiotom związanym ze szkolnictwem i nauką. Jednostki samorządu terytorialnego zostały wykluczone z podejmowania decyzji. Niepokój budzi także zapis o konieczności uzyskania koncesji w przypadku prowadzenia działalności koncesjonowanej, za którą może być uważane obracanie energią wewnątrz społeczności – dodaje Ekspert.
Ekspert BCC ds. Transformacji Energetycznej i Nowoczesnej Energetyki zakłada także, że intencją Dyrektywy było zapewnienie, by społeczności energetyczne nie zostały „zawłaszczone“ przez podmioty operujące na istniejącym, scentralizowanym rynku energetycznym i zapewnienie ich niezależności oraz charakteru obywatelskiego, a nie pozbawienie sensu ich rozwoju. – Niestety czytając zapisy nowelizacji, odnosi się wrażenie, że społeczności energetyczne mają być podmiotami, których powoływaniem nikt nie będzie zainteresowany – zauważa.
Ponadto w nowelizacji pominięto zapisy Dyrektywy mówiące o tym, by państwa członkowskie, zapewniły obywatelskim społecznością energetycznym dostępu – bez dyskryminacji – do wszystkich rynków energii elektrycznej, bezpośrednio lub za pośrednictwem agregacji oraz nie odniesiono się do relacji pomiędzy społecznością energetyczną, a operatorem systemu dystrybucyjnego.
– Wprowadzona nowelizacja UC74 w zakresie społeczności energetycznych powoduje mieszane uczucia. Z jednej strony wprowadzanych jest szereg długo oczekiwanych zmian, jednak wniknięcie w szczegóły powoduje, że entuzjazm szybko mija, ponieważ nowe mechanizmy są ograniczone dodatkowymi zapisami pozbawiającymi je w wielu miejscach sensu biznesowego. Pozostaje mieć nadzieję, że te ograniczenia zostaną wyeliminowane w najbliższej przyszłości i intencją nowelizacji pozostaje rozwój nowoczesnej energetyki obywatelskiej – podsumowuje Ekspert BCC.
Źródło: Business Centre Club
