Energa Wytwarzanie z Grupy ORLEN przygotowuje się do odłączenia swojego bateryjnego magazynu energii (BME) o mocy 6 MW i pojemności 27,3 MWh od farmy wiatrowej Bystra. Zamiast tego, obiekt zostanie podłączony bezpośrednio do sieci dystrybucyjnej 110 kV. Dzięki temu obiekt będzie mógł uczestniczyć w bilansowaniu Krajowego Systemu Elektroenergetycznego (KSE), a nie tylko lokalnego źródła w postaci farmy wiatrowej Bystra.
Zrealizowany w ramach współpracy podmiotów z Polski i Japonii BME to obecnie największy i najnowocześniejszy obiekt tego typu w Polsce. BME zlokalizowany został w bezpośrednim sąsiedztwie farmy wiatrowej Bystra pod Gdańskiem. Energa Wytwarzanie była bezpośrednio odpowiedzialna za proces inwestycyjny, a obecnie prowadzi eksploatację magazynu. Podłączenie obiektu do sieci 110 kV umożliwi spółce realizację postanowień kontraktu mocowego, który został zawarty w ramach ubiegłorocznej aukcji głównej rynku mocy (7-letni kontrakt mocowy na 3,79 MW).
Prace nad przyłączeniem BME do sieci 110 kV rozpoczęły się w lutym 2023 r., a ich zakończenie planowane jest do końca I kwartału 2025 r. Magazyn zostanie przyłączony do sieci dystrybucyjnej 110 kV za pośrednictwem GPO Bystra
Rola BME w systemie
Z uwagi na spodziewany dalszy wzrost udziału energii produkowanej z OZE, w szczególności ze źródeł trudno prognozowalnych (FW i PV) w krajowym miksie elektroenergetycznym istotne znaczenie, oprócz niskoemisyjnych aktywów konwencjonalnych, które będą mogły bilansować zmienną produkcję z OZE, będą miały także magazyny energii. Jednym z możliwych trybów pracy magazynów może być tzw. praca systemowa, czyli pobieranie energii z sieci elektroenergetycznej w czasie, gdy występują duże nadwyżki produkcji w źródłach odnawialnych, oraz oddawanie jej do sieci elektroenergetycznej w okresach zwiększonego zapotrzebowania na nią, gdy jednocześnie produkcja z OZE spada.
Magazyny energii pozwalają na zwiększenie bezpieczeństwa KSE i umożliwiają bardziej elastyczne zarządzania siecią. Mogą też istotnie zminimalizować okresowe wymuszanie przez Operatora Systemu Przesyłowego (OSP) redukcji mocy w źródłach odnawialnych w czasie, gdy mają miejsce nadwyżki produkcji energii elektrycznej z OZE. Przy technologii elektrochemicznych magazynów energii operacje prowadzone przez OSP mogą być realizowane jedynie w trybie godzinowym (pojedynczych godzin), co jest powiązane z pojemnością tychże magazynów.
To też działania istotne z punktu widzenia zaktualizowanej strategii rozwojowej Grupy ORLEN do końca 2030 roku. Założony w niej rozwój mocy OZE do poziomu 9 GW wymagał będzie zarówno modernizacji i rozbudowy sieci oraz bilansujących, niskoemisyjnych aktywów konwencjonalnych, jak też właśnie magazynów energii, zarówno w technologii elektrochemicznej (BME), jak też mechanicznej (elektrowni szczytowo-pompowych), a docelowo także innych technologiach (np. chemicznych).
Obiekt nowoczesny i wydajny
BME przy FW Bystra wykorzystuje baterie litowo-jonowe o dużej mocy wyjściowej, połączone z bateriami kwasowo-ołowiowymi o dużej pojemności. Zastosowanie tych dwóch technologii umożliwia osiągnięcie wysokiej efektywności w funkcji minimalizacji kosztów. Na magazyn BME składają się też: system sterowania BESS-DCS umożliwiający sterowanie dwoma rodzajami baterii oraz system przekształcania energii elektrycznej PCS (Power Conversion System) o mocy 6 MW.
Magazyn współpracuje też z nowoczesnym systemem ochrony sieci (Special Protection Scheme – SPS), zrealizowanym i testowanym w ramach współpracy Energa Wytwarzanie strony japońskiej i Polskich Sieci Elektroenergetycznych (PSE). PSE to jedna z pierwszych firm w Europie, które wsparła swoją infrastrukturę tego typu rozwiązaniem. System SPS w połączeniu z bateryjnym magazynem energii może znacząco wspomóc zarządzanie KSE w warunkach wzmożonej pracy farm wiatrowych i zwiększonej produkcji energii z tego typu źródeł odnawialnych.
Budowa i testy funkcjonalności BME prowadzone były przede wszystkim przez polskich inżynierów i techników we współpracy z partnerami z Japonii. Pozwoliło to pracownikom i kooperantom Energa Wytwarzanie na pozyskanie całościowej wiedzy i wyjątkowego doświadczenia w zakresie budowy i eksploatacji nowoczesnych bateryjnych magazynów energii.
Magazyn energii przy FW Bystra został wyróżniony kilkoma nagrodami, m.in. „zielonym certyfikatem” Rankingu Inicjatyw Dekarbonizacyjnych podczas XIII Europejskiego Kongresu Gospodarczego w Katowicach (2021 r.), czy statuetką Lidera Bezpieczeństwa w kategorii „Lider Przemysłu” podczas Forum Bezpieczeństwa Przemysłu Morskiego w Gdańsku (2022 r.).
Silne OZE
Energa z Grupy ORLEN jest jednym ze znaczących graczy w obszarze odnawialnych źródeł energii. Ok. 39% mocy zainstalowanej we wszystkich jej aktywach pochodzi właśnie z OZE. Grupa Energa rozwija też kolejne aktywa w tym obszarze – jeszcze w pierwszym półroczu 2023 r. z pracę z pełną mocą rozpoczną farmy fotowoltaiczne PV Wielbark (62 MW) oraz PV Gryf (ok.25 MW), a w planach jest m.in. budowa farmy PV Mitra (65 MW).
Źródło: ENERGA SA
