Masz problemy z opłaceniem rachunków za prąd lub gaz – URE podpowiada co robić, aby uniknąć wstrzymania dostaw

Z danych Urzędu Regulacji Energetyki wynika, że problem ten dotyczy głównie odbiorców w gospodarstwach domowych, a przyczyną prawie wszystkich z blisko 265 tysięcy przypadków wstrzymania dostaw w 2021 r., był brak terminowych płatności za pobraną energię elektryczną i gaz ziemny.

Kolejne wzrosty cen widoczne już na rynkach hurtowych energii i gazu, oraz obecna sytuacja gospodarcza, dają podstawę by przewidywać, że problemy z opłacaniem rachunków mogą dotknąć jeszcze większej liczby odbiorców. W jaki sposób można zmierzyć się z tymi wyzwaniami aby uniknąć ryzyka wstrzymania dostawy prądu lub gazu? Jak URE może w tych sytuacjach wesprzeć konsumentów?

Krok 1 – skontaktuj się z przedsiębiorstwem

Renata Mroczek, Dyrektor Oddziału Terenowego URE w Łodzi radzi, by już na etapie gdy konsument spodziewa się trudności z opłaceniem rachunków, skontaktować się z przedsiębiorstwem energetycznym.

– Najlepiej wspólnie z przedsiębiorstwem wypracować sposób wyjścia z trudnej sytuacji. Wiele przedsiębiorstw prowadzi specjalną politykę postępowania w takich okolicznościach. Przedsiębiorstwo może np. rozłożyć płatności na raty lub odroczyć termin zapłaty. Można też uzgodnić inne warunki – doradza Szefowa łódzkiego Oddziału URE.

Najczęściej spotykane formy pomocy przedsiębiorstw energetycznych to:

• instalacja liczników przedpłatowych,
• rozłożenie należności na raty,
• przesunięcie terminów płatności,
• nie naliczanie lub umorzenie odsetek,
• odstąpienie od windykacji (szczególna sytuacja osobista).

Rozwiązania alternatywne

W momencie, gdy już pojawił się problem z płatnościami, sprzedawca ma obowiązek powiadomić odbiorcę w gospodarstwie domowym o zamiarze wstrzymania dostaw. Takie powiadomienie musi mieć formę pisemną. Wraz z  nim odbiorca otrzyma informacje o możliwych rozwiązaniach alternatywnych w stosunku do wstrzymania dostaw, które stosuje dany sprzedawca. Proponowane rozwiązanie nie może jednak generować dodatkowych kosztów dla odbiorców w gospodarstwie domowym, w którym grozi wstrzymanie dostaw.

Jak mówi Renata Mroczek: Nie jest w interesie przedsiębiorców wstrzymanie dostaw, dlatego mogą stosować całą gamę różnych rozwiązań alternatywnych, by tego uniknąć.

Będą to m. in.:

• przedstawienie możliwości i źródeł wsparcia, które mają na celu uniknięcie wstrzymania dostaw energii elektrycznej,
• systemy przedpłat,
• systemy audytów energetycznych,
• usługi doradztwa w zakresie energii elektrycznej,
• alternatywne plany płatności,
• doradztwo w zakresie zarządzania długiem.

Zgodnie z obowiązującymi przepisami^[1], aby skorzystać z któregoś ze stosowanych przez sprzedawcę rozwiązań alternatywnych, odbiorca powinien złożyć do przedsiębiorcy odpowiedni wniosek w terminie 14 dni od dnia doręczenia powiadomienia o zamiarze wstrzymania dostaw.

Krok 2 – skieruj reklamację do przedsiębiorstwa

Jeśli przedsiębiorstwo (dystrybutor lub sprzedawca), któremu odbiorca zwleka z zapłatą za świadczone usługi powiadomiło na piśmie odbiorcę o zamiarze wstrzymania dostaw, odbiorca może – w terminie 14 dni od dnia otrzymania powiadomienia o zamiarze wstrzymania dostaw – złożyć reklamację dotyczącą dostarczania paliw gazowych lub energii^[2].

W takiej sytuacji, do czasu rozpatrzenia reklamacji, dostarczania gazu lub energii nie wstrzymuje się. Przedsiębiorstwo rozpatruje reklamację, a ma na to 14 dni od dnia jej złożenia. Jeżeli reklamacja nie zostanie rozpatrzona w tym terminie, uważa się, że została uwzględniona^[3].

Krok 3 –  Wystąp o rozwiązanie sporu do Koordynatora ds. Negocjacji przy Prezesie URE

Jeżeli przedsiębiorstwo nie uwzględni reklamacji, odbiorca w gospodarstwie domowym, w terminie 14 dni od dnia otrzymania powiadomienia o nieuwzględnieniu reklamacji, może wystąpić do Koordynatora ds. Negocjacji przy Prezesie URE, z wnioskiem o rozwiązanie sporu w tym zakresie^[4]. W takiej sytuacji nie wstrzymuje się dostarczania paliw gazowych lub energii do czasu rozwiązania sporu przez Koordynatora.

Co ważne, przedsiębiorstwo musi wyrazić zgodę na udział w postępowaniu mediacyjnym, które ma być prowadzone przez Koordynatora.

Krok 4 – Nie mam prądu. I co dalej?

Nawet gdy już doszło do wstrzymania dostaw, sytuację można rozwiązać. Tu także odbiorca w pierwszej kolejności powinien zwrócić się do przedsiębiorstwa energetycznego.

Jeżeli przedsiębiorstwo wstrzymało odbiorcy w gospodarstwie domowym dostawy paliw gazowych, energii elektrycznej lub ciepła,  odbiorca może złożyć do przedsiębiorstwa reklamację na wstrzymanie dostarczania paliw gazowych lub energii. W takiej sytuacji przedsiębiorstwo jest obowiązane wznowić dostarczanie gazu lub energii w terminie trzech dni od dnia otrzymania reklamacji i kontynuować dostarczanie paliw gazowych lub energii do czasu jej rozpatrzenia.

Jeżeli reklamacja nie została pozytywnie rozpatrzona, odbiorca może wystąpić do właściwego miejscowo Oddziału Terenowego URE o rozpatrzenie sporu dotyczącego nieuzasadnionego wstrzymania dostarczania paliw gazowych lub energii. Prezes URE może wtedy na wniosek strony wydać postanowienie, w którym określa warunki wznowienia bądź kontynuowania dostaw do czasu ostatecznego rozstrzygnięcia sporu^[5]. Przedsiębiorstwo jest obowiązane kontynuować dostarczanie energii lub gazu do czasu wydania decyzji przez Prezesa URE.

Jak podkreśla Renata Mroczek, z łódzkiego oddziału URE: Wstrzymanie dostaw jest tą kategorią spraw, które URE zalicza do pilnych, dlatego każdorazowo, w sytuacjach spornych lub po wpłynięciu skarg dotyczących nieuzasadnionego wstrzymania dostarczania paliw gazowych lub energii[6], podejmujemy działania wyjaśniające, które pozwalają niezwłocznie ustalić stan faktyczny sprawy oraz w krótkim czasie zgromadzić dokumenty pozwalające na wszczęcie stosownego postępowania.

Warto wiedzieć

Kiedy przedsiębiorstwo energetyczne może wstrzymać dostawy energii elektrycznej, ciepła i gazu?

Co do zasady wstrzymanie dostaw może nastąpić w trzech sytuacjach:

1. jeśli przedsiębiorstwo podczas przeprowadzonej kontroli stwierdziło, że odbiorca nielegalnie pobiera paliwa lub energię;
2. gdy instalacja znajdująca się u odbiorcy stwarza bezpośrednie zagrożenie życia, zdrowia lub środowiska (wtedy wstrzymanie dostaw jest obligatoryjne);
3. jeśli odbiorca zwleka z zapłatą za świadczone usługi lub za pobrane paliwo gazowe lub energię, a opóźnienie wyniesie co najmniej 30 dni od terminu opłaty. UWAGA! Nie można wstrzymać dostaw w przypadku zaległości w zapłacie odsetek i opłat za nielegalny pobór energii lub opłat za przyłączenie do sieci.

Jeśli jesteś odbiorcą w gospodarstwie domowym musisz otrzymać pisemne powiadomienie o zamiarze wstrzymania dostaw.

Przedsiębiorstwo (dystrybutor^[7] lub sprzedawca), któremu odbiorca zwleka z zapłatą za świadczone usługi, musi powiadomić na piśmie odbiorcę o zamiarze wstrzymania dostaw. Warto wiedzieć, że wstrzymanie dostaw może nastąpić tylko w sytuacji skutecznego doręczenia tego powiadomienia tj. za zwrotnym potwierdzeniem odbioru. Przedsiębiorstwo nie może wstrzymać dostaw w oparciu o wiadomość SMS.

Powiadomienie powinno zawierać następujące informacje:

• podstawy i kwota zadłużenia (wysokość, za jakie okresy itd.);
• że wznowienie dostarczania energii elektrycznej może nastąpić pod nieobecność odbiorcy, bez odrębnego powiadomienia;
• że urządzenia, instalacje lub sieci odbiorcy energii elektrycznej w gospodarstwie domowym powinny być przygotowane przez tego odbiorcę w sposób umożliwiający ich bezpieczną eksploatację po wznowieniu dostarczania energii elektrycznej;
• o możliwości złożenia do OSD wniosku o zainstalowanie przedpłatowego układu pomiarowo-rozliczeniowego przez odbiorcę wrażliwego energii elektrycznej (OSD jest obowiązane zainstalować taki układ, w terminie 21 dni od dnia otrzymania wniosku. To dystrybutor ponosi koszty zainstalowania takiego układu).

Wznowienie dostarczania paliw gazowych lub energii po otrzymaniu reklamacji

Przedsiębiorstwo jest obowiązane niezwłocznie wznowić dostarczanie paliw gazowych, energii elektrycznej lub ciepła, jeżeli ustaną przyczyny uzasadniające wstrzymanie ich dostarczania.

Poradnik – wersja skrócona:

***

• W 2021 r. wstrzymano dostawy energii elektrycznej blisko 200 tys. odbiorcom.
• Blisko 78% przypadków wstrzymania dostaw energii dotyczyło odbiorców w gospodarstwach domowych. Przyczyną prawie wszystkich tych zdarzeń (98,5% ogółem, a 98,3% w grupie gospodarstw domowych) był brak terminowej płatności za pobraną energię elektryczną.
• W tym samym czasie wstrzymano dostawy dla ponad 64 tys. odbiorców gazu ziemnego wysokometanowego (z czego 99,68% stanowią odbiorcy z grup taryfowych W 1-4^[8]) oraz 1,7 tys. odbiorców gazu ziemnego zaazotowanego (z czego 99,35% stanowią odbiorcy w gospodarstwach domowych).
• Przyczyną większości przypadków wstrzymania dostaw był brak terminowej płatności .

[1] Art. 6b ust. 3c ustawy – Prawo energetyczne.

[2] Art. 6c ust. 1 ustawy – Prawo energetyczne.

[3] Art. 6c ust. 2 ustawy – Prawo energetyczne.

[4] Art. 6c ust. 3 ustawy – Prawo energetyczne.

[5] Art. 8 ust. 2 ustawy – Prawo energetyczne.

[6] Art. 8 ust. 1 ustawy – Prawo energetyczne

[7] Czyli OSD – operator systemu dystrybucyjnego.

[8] Grupa taryfowa gazu W to najbardziej popularna grupa, w której rozliczani są odbiorcy gazu ziemnego, zarówno przemysłowi jak i indywidualni. Symbol W oznacza gaz wysokometanowy. Grupa W-1 jest przeznaczona dla odbiorców, którzy zużywają najmniejsze ilości gazu ziemnego w roku. Odbiorcy w tej grupie przyłączeni do sieci największego dystrybutora w kraju – Polskiej Spółki Gazownictwa nie przekraczają 300 m³/rok. W grupie W-2 roczne zużycie gazu mieści się między 300 a 1200 m³/r.; a w grupie W-3 – między 1200 a 8000 m³/r. Te trzy grupy dotyczą głównie gospodarstw domowych. Grupa taryfowa W-4 przeznaczona jest dla odbiorców, którzy zużywają jeszcze większe ilości gazu. Z tego względu w tej grupie znajdują się także przedsiębiorstwa.

Źródło: Urząd Regulacji Energetyki