Rada Ministrów, 23 sierpnia 2022 r., przyjęła projekt ustawy o szczególnych rozwiązaniach w zakresie niektórych źródeł ciepła w związku z sytuacją na rynku paliw. Przede wszystkim chodzi o ograniczenie wzrostu cen ciepła i kosztów podgrzania ciepłej wody dla gospodarstw domowych i instytucji użyteczności publicznej poprzez wprowadzenie rekompensat do średnich cen wytwarzania ciepła. Polacy ogrzewający swoje domy m. in. gazem, peletem drzewnym, drewnem kawałkowym, czy olejem opałowym, otrzymają natomiast jednorazowe wsparcie finansowe w postaci dodatku. Z kolei dodatek obejmujący wszystkie rodzaje paliw będzie przysługiwał instytucjom użyteczności publicznej, które nie mają dostępu do sieci gazowej ani ciepłowniczej.
– Przygotowaliśmy rozwiązanie skierowane do wszystkich odbiorców ciepła, którzy potencjalnie mogą być dotknięci podwyżkami cen ciepła i ciepłej wody. W pierwszej kolejności zapewniliśmy wsparcie dla osób ogrzewających się ciepłem systemowym – powiedziała Minister Klimatu i Środowiska, Anna Moskwa.
Ciepło z rekompensatą
Zostanie ograniczony wzrost cen ciepła i kosztów podgrzania ciepłej wody dla gospodarstw domowych i instytucji użyteczności publicznej – m. in. szpitali, czy szkół. Chodzi o pokrycie części kosztów ponoszonych przez odbiorców ciepła wobec przedsiębiorstw ciepłowniczych, przez tzw. rekompensaty.
Nowe rozwiązanie wprowadza mechanizm, który polegać będzie na ustaleniu przez wytwórcę ciepła określonego poziomu średnich cen dla gospodarstw domowych i instytucji użyteczności publicznej.
Gospodarstwa domowe i instytucje użyteczności publicznej nie zapłacą za ciepło i podgrzanie wody więcej niż 150,95 zł/GJ dla ciepła wytwarzanego na podstawie gazu ziemnego lub oleju opałowego i 103,82 zł/GJ dla ciepła wytwarzanego w pozostałych źródłach.
Tym samym ograniczeniu ulegnie wzrost rachunków za ciepło płaconych przez gospodarstwa domowe średnio o ok. 1012 zł, w przypadku gdy źródłem ciepła jest węgiel i ok. 3900 zł, jeśli źródło ciepła zasilane jest gazem ziemnym (prognoza kosztów 4 osobowego gospodarstwa domowego w mieszkaniu 70 m2 w skali roku).
W przypadku, gdy w systemie ciepłowniczym występują źródła ciepła, które wykorzystują jednocześnie różne paliwa, średnia cena wytwarzania ciepła będzie określana proporcjonalnie do procentowego udziału danego źródła.
Program „Ciepło z rekompensatą” będzie obowiązywał w sezonie grzewczym, tj. od października 2022 r., do kwietnia 2023 r.
Dodatek dla gospodarstw domowych
Gospodarstwa domowe, których główne źródło ciepła zasilane jest peletem drzewnym, drewnem kawałkowym, skroplonym gazem LPG lub olejem opałowym, otrzymają wsparcie finansowe w ramach jednorazowego dodatku.
Jednorazowy dodatek dla gospodarstw domowych wyniesie:
- 3000 zł – w przypadku gdy głównym źródłem ciepła jest kocioł na paliwo stałe zasilany peletem drzewnym albo inny rodzajem biomasy,
- 1000 zł – w przypadku gdy głównym źródłem ciepła jest kocioł na paliwo stałe, kominek, koza, ogrzewacz powietrza, trzon kuchenny, piecokuchnia albo piec kaflowy na paliwo stałe, zasilane drewnem kawałkowym,
- 500 zł – w przypadku gdy głównym źródłem ciepła jest kocioł gazowy zasilany skroplonym gazem LPG,
- 2000 zł – w przypadku gdy głównym źródłem ciepła jest kocioł olejowy.
Liczba beneficjentów to ok. 1 mln, a łączny koszt wsparcia wyniesie 1,9 mld zł.
Warunkiem koniecznym do uzyskania dodatku dla gospodarstwa domowego będzie potwierdzenie uzyskania wpisu lub zgłoszenie źródła ogrzewania do Centralnej Ewidencji Emisyjności Budynków.
W przypadku złożenia wniosku przez więcej niż jednego członka gospodarstwa dodatek przyznawany będzie temu z wnioskodawców, który złożył wniosek jako pierwszy.
Wniosek o wypłatę dodatku należy złożyć do właściwej dla zamieszkania gminie. Gmina będzie miała z kolei 30 dni na jego wypłatę.
Wsparcie dla podmiotów wrażliwych, które nie są przyłączone do sieci gazowej i sieci ciepłowniczej
Dodatek dla podmiotów wrażliwych przyznawany będzie jednorazowo na wybrane źródło ciepła. Wsparcie będzie przysługiwało tym jednostkom, które ponoszą koszty zakupu węgla kamiennego, brykietu lub peletu zawierających co najmniej 85% węgla kamiennego, peletu drzewnego, a także innego rodzaju biomasy, gazu skroplonego LPG, oleju opałowego, wykorzystywanych na cele ogrzewania, w związku z wykonywaniem przez te podmioty ich działalności statutowej. Chodzi m. in. o szpitale, przychodnie, jednostki organizujące pomoc społeczną, noclegownie, szkoły, żłobki, instytucje kultury.
Wysokość dodatku stanowić będzie 40% wzrostu kosztów związanych z zaopatrzeniem w ciepło.
Liczba beneficjentów to 23 tys. budynków, a łączny koszt wsparcia: 1,2 mld zł.
Warunkiem koniecznym do uzyskania dodatku dla gospodarstwa domowego będzie potwierdzenie uzyskania wpisu lub zgłoszenie źródła ogrzewania do Centralnej Ewidencji Emisyjności Budynków.
Wniosek o dodatek będzie można złożyć do 30 listopada 2022 r. do właściwej dla siedziby gminy. Gmina na rozpatrzenie wniosku oraz wypłatę dodatku będzie miała maksymalnie miesiąc.
Od kiedy można składać wnioski
Nowe przepisy mają wejść w życie w trybie pilnym, tj. dzień po ogłoszeniu w Dzienniku Ustaw.
Dotychczasowe działania osłonowe
Rząd podjął działania osłonowe w ramach Tarczy Antyinflacyjnej. Pakiet ochronny przewiduje czasowe zmniejszenie obciążeń podatkowych w obrębie energii elektrycznej, gazu ziemnego, ciepła czy też paliw od początku 2022 r. Chodzi o obniżkę m.in. podatku VAT na energię elektryczną i ciepło do 5%, podatku VAT na gaz ziemny do 0%, a także zwolnienie z podatku akcyzowego energii elektrycznej zużywanej w gospodarstwach domowych (a dla pozostałych odbiorców, w związku z ograniczeniami wynikającymi z prawa europejskiego, ograniczono jej wysokość do minimalnego dozwolonego poziomu – 4,6 zł/MWh).
Wprowadzony został dodatek osłonowy, który zapewnia wsparcie dla ok. 6,84 mln gospodarstw domowych w Polsce, w pokryciu części kosztów energii oraz w pokryciu powiązanych z nimi rosnących cen żywności i usług. Dodatek osłonowy przysługuje osobie w jednoosobowym gospodarstwie domowym, której wysokość przeciętnego miesięcznego dochodu nie przekracza 2100 zł oraz osobie w gospodarstwie wieloosobowym, w którym wysokość przeciętnego miesięcznego dochodu nie przekracza 1500 zł na osobę.
Dla najbardziej wrażliwych odbiorców gazu ziemnego opracowano również kompleksowy mechanizm wprowadzany ustawą o szczególnych rozwiązaniach służących ochronie odbiorców paliw gazowych w związku z sytuacją na rynku gazu, która weszła w życie 29 stycznia 2022 r. Ustawa zamraża na rok ceny gazu ziemnego na poziomie cen zatwierdzonych przez Prezesa URE pod koniec ubiegłego roku. Oznacza to, że pomimo znacznie wyższych wzrostów cen paliwa gazowego, wzrosty tych cen dla odbiorców objętych ochroną taryfową będą ograniczone.
Ustawa poszerza także katalog podmiotów korzystających z ochrony taryfowej cen. Poza gospodarstwami domowymi, w tym w budynkach wielolokalowych, uprawnione do niej będą również kluczowe instytucje, w tym szpitale, jednostki edukacyjne, kościoły czy ośrodki pomocy społecznej. Ustawa zapewnia również wszystkim spółdzielniom i wspólnotom, które dotychczas z różnych przyczyn nie korzystały z ochrony taryfowej, transparentny i prosty mechanizm pozwalający, z mocą wsteczną, na obniżenie wysokości rachunków za gaz ziemny.
W celu ochrony odbiorców domowych i strategicznych instytucji pożytku publicznego przedłużono ochronę taryfową Prezesa URE do 31 grudnia 2027 r. Tym samym zostanie zagwarantowane, że taryfy dla tych odbiorców będą odzwierciedlać koszty uzasadnione działalności – w tym uzasadnione koszty pozyskania paliw gazowych. W dalszym ciągu ceny energii elektrycznej dla gospodarstw domowych są również zatwierdzane przez Prezesa URE.
Źródło: Ministerstwo Klimatu i Środowiska
