REPowerEU – kluczowa rola pomp ciepła w redukcji zależności od paliw z Rosji. Rekomendacje działań europejskiej branży

Rola pomp ciepła w redukowaniu zależności od paliw z Rosji jeszcze nigdy nie była tak mocno i wprost podkreślana jak obecnie w działaniach Komisji Europejskiej jak i wielu państw UE. Również w Polsce dostrzeżono ogromny potencjał tej technologii w kontekście budowania bezpieczeństwa energetycznego, walki ze smogiem oraz dekarbonizacji sektora budynków. Można mieć nadzieje, że rola pomp ciepła w ogrzewaniu budynków zostanie też odpowiednio uwzględniona w nowelizacji Polityki Energetycznej Polski 2040.

PORT PC, będąc członkiem Europejskiego Stowarzyszenia Pomp Ciepła (EHPA), prezentuje jakie działania według tej organizacji pozwolą maksymalizować korzyści płynące z technologii pomp ciepła. Opracowane zestawienie konkretnych rekomendacji skierowane jest to decydentów odpowiadających za działania na poziomie UE, a także na poziomie krajowym. W przypadku Polski mogą posłużyć do wypracowania stanowiska rządu oraz polskich posłów do Parlamentu Europejskiego wobec propozycji w ramach REPowerEU, które będą przedstawiane i negocjowane od maja br. Ponadto pokazujemy jakie są potrzeby w zakresie polskiej legislacji, przygotowania i wdrażania programów wsparcia i finansowania inwestycji na naszym szczeblu krajowym z udziałem m. in. Ministerstwa Klimatu i Środowiska, Ministerstwa Rozwoju i Gospodarki, NFOŚiGW, czy NCBR.

Wśród zagadnień kluczowych dla upowszechnienia pomp ciepła w Polsce zwracamy szczególną uwagę by wzorem innych państw wprowadzić zakaz stosowania paliw kopalnych w nowych budynkach np. od 2025 r. W naszych warunkach niezwykle pomocne będzie także obniżenie podatku VAT od instalacji pompy ciepła i zużytej energii elektrycznej do 0% w ciągu najbliższych 5 lat. Jest to możliwe na podstawie niedawnej decyzji w sprawie dyrektywy VAT. Ponadto zwracamy uwagę na konieczność obniżenia współczynnika nakładu wsp. energii pierwotnej nieodnawialnej (w_i) w przypadku energii elektrycznej w metodologii świadectw charakterystyki energetycznej budynków.

REPowerEU proponuje ambitny cel uniezależnienia Europy od rosyjskiego gazu. Obejmuje on przyspieszony cel zainstalowania 10 mln pomp ciepła do 2026 r., mający na celu podwojenie wskaźnika instalacji, oraz łącznie 30 milionów nowo zainstalowanych pomp ciepła (centralnego ogrzewania wodnego) do 2030/31 r. Ekstrapolując to na wszystkie technologie pomp ciepła, niezbędne do przejścia na odnawialne i efektywne ogrzewanie i chłodzenie, dałoby to ponad 18 mln pomp ciepła do 2026 r. i 53 mln pomp ciepła do 2031 r.

Wpływ zastosowania pomp ciepła na zmniejszenie zapotrzebowania na gaz ziemny można uprościć w następujący sposób:

milion wdrożonych pomp ciepła do ogrzewania budynków zmniejsza zapotrzebowanie na gaz o ok. 1,1-1,5 mld m3 (w przypadku instalacji w nowych budynkach jednorodzinnych) oraz o ok. 2-2,5 mld m3 (w przypadku wymiany kotłów w istniejących budynkach).
milion wdrożonych pomp ciepła do podgrzewania wody użytkowej zastępuje zapotrzebowanie na ok. 0,3-0,4 mld m3 gazu.
przemysłowe pompy ciepła o dużym zapotrzebowaniu na ciepło zwielokrotniają ten efekt. Pompa ciepła o mocy 50 MW przynosi takie same korzyści jak 2 500-5 000 mniejszych pomp, w zależności od tego, czy jest wykorzystywana do dostarczania ciepła do nowych czy starych budynków.