Szef polskiego rządu złożył wizytę w Pradze, gdzie spotkał się z Premierem Czech Petrem Fialą. Dzięki negocjacjom przeprowadzonym przez Premiera Mateusza Morawieckiego, w czeskiej stolicy podpisana została umowa, która zakończy spór wokół działalności Kopalni Węgla Brunatnego Turów. Jednocześnie Czechy zobowiązały się do wycofania swojej skargi w tej sprawie, którą złożyły do Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE). Dzięki porozumieniu kopalnia i elektrownia Turów będą mogły działać dalej. Rząd ochronił w ten sposób kluczowy element bezpieczeństwa energetycznego Polski.
– Podpisanie umowy w sprawie Turowa jest dla nas fundamentalnie ważne ze strategicznego punktu widzenia – powiedział w Pradze Premier Mateusz Morawiecki.
– Dzisiaj otwieramy nowy rozdział w stosunkach polsko-czeskich, z optymizmem patrząc w przyszłość. Potrzebujemy tego jako sąsiedzi oraz jako państwa, które znajdują się na wschodniej flance Unii Europejskiej i NATO – wyjaśnił.
Kopalnia i elektrownia Turów będą mogły działać dalej
Umowa tworzy stabilny mechanizm, który wiąże stronę polską i czeską. Dzięki temu mamy gwarancję, że kopalnia i elektrownia Turów będą mogły nadal funkcjonować. W ten sposób uratowaliśmy bardzo ważny element bezpieczeństwa energetycznego Polski. Bez dzisiejszego porozumienia funkcjonowanie kopalni nie uzyskałoby bowiem dodatkowej ochrony prawnej.
Dzięki umowie pomagamy ponadto mieszkańcom regionu, chroniąc ich przed utratą miejsc pracy. Jednocześnie wprowadzamy dodatkowe mechanizmy, które zapewnią czyste powietrze i dostęp do wody oraz lepiej będą chronić środowisko po obu stronach granicy.
– Dziękuję premierowi Mateuszowi Morawieckiemu, ponieważ bez jego aktywnego udziału nie udałoby nam się osiągnąć finalnego brzmienia tej umowy i pomyślnego efektu – zaznaczył Szef Czeskiego Rządu, Petr Fiala.
Umowa w sprawie elektrowni Turów
Polska i Czechy podpisały porozumienie, w którym zobowiązały się do współpracy dotyczącej wdrażania i finansowania na terytorium Czech działań wykrywających, minimalizujących i zapobiegających skutkom (w tym ich monitoring), które wynikają z eksploatacji i późniejszych prac rekultywacyjnych w kopalni Turów.
Jednocześnie oba kraje zdecydowały się polubownie rozstrzygnąć spór wniesiony do Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej na podstawie skargi Czech, dotyczącej rozszerzenia eksploatacji kopalni Turów. W wyniku podpisanej umowy Czechy zobowiązały się do wycofania swojej skargi z TSUE.
Zawarta umowa przewiduje również m.in. powołanie polsko-czeskiej komisji sprawiedliwej transformacji, w której skład wejdą także przedstawiciele lokalnych samorządów. Komisja będzie sporządzała strategię sprawiedliwej transformacji dla regionu.
Co ważne, porozumienie wynegocjowane przez premiera Mateusza Morawieckiego jest dla Polski dużo korzystniejsze niż pierwotna wersja umowy zaproponowana przez Czechy.
Negocjacje polsko-czeskie
Umowa w spawie kopalni Turów stanowiła przedmiot intensywnych rozmów między Polską a Czechami. Od 16 czerwca 2021 r. odbyło się 19 spotkań negocjacyjnych, w których ze strony polskiej uczestniczył specjalnie powołany zespół, złożony z przedstawicieli Ministra Aktywów Państwowych, Ministra Spraw Zagranicznych, Ministra ds. UE oraz Ministra Klimatu i Środowiska.
Ostatnie spotkanie negocjacyjne odbyło się 18 stycznia w Warszawie. Było to jednocześnie pierwsze spotkanie z przedstawicielami nowego rządu czeskiego.
Odbudowujemy stosunki polsko-czeskie
Po trudnych miesiącach negocjacji z poprzednim czeskim rządem, obecnie byliśmy w stanie bardzo szybko porozumieć się z nowym gabinetem Petra Fiali. Z Czechami mamy wiele wspólnych interesów, zwłaszcza w dziedzinie bezpieczeństwa, w tym energetycznego. Rozwiązanie sporu o kopalnię Turów pozwoli nam skupić się na dobrej współpracy w wielu innych strategicznie ważnych sprawach.
Dzięki zawartemu porozumieniu, możemy na nowo budować silny polsko-czeski sojusz. To istotne nie tylko dla naszych krajów, ale także dla stabilności całego regionu. Gdy zagrożone jest bezpieczeństwo w całej Europie Środkowej, a Ukraina jest obiektem rosyjskiej eskalacji, współpraca między sojusznikami jest najważniejsza.
Źródło: Kancelaria Prezesa Rady Ministrów
