W dniach 31 października – 13 listopada 2021 r. w Glasgow odbyła się 26. sesja Konferencji Stron konwencji klimatycznej, wraz z 16. sesją Spotkania Stron Protokołu z Kioto oraz 3. sesją Konferencji Stron Porozumienia paryskiego. W wydarzeniu udział wzięła delegacja Polski pod przewodnictwem Prezesa Rady Ministrów Mateusza Morawieckiego, który uczestniczył w Szczycie Liderów oraz Anny Moskwy, Minister Klimatu i Środowiska.
Głównymi celami szczytu było przyjęcie przez Strony brakujących przepisów wykonawczych do Porozumienia paryskiego oraz – zgodnie z zapowiedziami brytyjskiej Prezydencji – podjęcie zobowiązań utrzymujących możliwość ograniczenia wzrostu temperatury do 1,5⁰C powyżej średniej temperatury z okresu sprzed uprzemysłowienia. W tym świetle należy wynik COP26 uznać za sukces – uzgodniono przepisy dotyczące transparencji, mechanizmów współpracy międzynarodowej i wspólnych ram czasowych. Przyjęta deklaracja końcowa wskazuje zaś na konieczność podejmowania działań służących ograniczeniu globalnych emisji do 2030 r. o 45% w porównaniu do 2010 r. oraz zbliżenie się do neutralności klimatycznej w połowie XXI w. Instrumentami realizacji tych działań będzie między innymi szybkie budowanie czystych mocy wytwórczych w energetyce, przyspieszenie odchodzenia od stosowania w tym celu węgla bez wychwytu CO2, przyspieszone wycofywanie nieefektywnych subsydiów dla paliw kopalnych, ograniczanie emisji pozostałych gazów cieplarnianych, ale także lepsze uwzględnianie wyników badań naukowych w procesie stanowienia polityki. Podkreślono także, że transformacja ku neutralności klimatycznej musi mieć charakter sprawiedliwy, a istotną rolę będzie miała ochrona przyrody i ekosystemów jako naturalnych pochłaniaczy dwutlenku węgla. W prowadzonych dyskusjach podkreślano, że nie można czekać z działaniami na rzecz ochrony klimatu, a samo podejmowanie ambitnych deklaracji nie zatrzyma zmian klimatu. W tym kontekście wezwano państwa, które dotychczas nie przedłożyły ambitniejszych planów ograniczania emisji, do ich jak najszybszego przedstawienia.
Dla część państw świata, w szczególności małych państw rozwijających się, kluczowe ustalenia szczytu dotyczą mobilizacji środków finansowych na rzecz ograniczania zmian klimatu i adaptacji do nich. W tym kontekście zapowiedziano program prac nad globalnym celem adaptacyjnym oraz wezwano państwa rozwinięte, będące donatorami finansowania klimatycznego do podwojenia środków przeznaczanych na działania adaptacyjne. Zainicjowano również negocjacje nad nowym, wyższym celem w zakresie finansowania klimatycznego na okres po 2025 r.
Polska przyłączyła się w trakcie COP26 do szeregu inicjatyw zaproponowanych przez prezydencję brytyjską. Zadeklarowała tym samym wolę stopniowego odejścia od korzystania z węgla przy wytwarzaniu energii, w sposób sprawiedliwy społecznie oraz w zgodzie z przyjętymi dokumentami strategicznymi i uzgodnieniami społecznymi, a także chęć wspierania działań w zakresie czystej mobilności, ochrony lasów i gleb oraz sprawiedliwej transformacji. Ministerstwo Klimatu i Środowiska wyraża zadowolenie z ustaleń podjętych na COP26. Pokazują one wolę wszystkich państw świata do wspólnego przeciwdziałania zmianom klimatu, w sposób sprawiedliwy oraz z uwzględnieniem zróżnicowanych możliwości i potrzeb poszczególnych Stron.
W kolejnych latach gospodarzami szczytów klimatycznych będzie Egipt (w 2022 r. jako przedstawiciel państw afrykańskich) oraz Zjednoczone Emiraty Arabskie (w 2023 r. jako przedstawiciel państw regionu Azji i Pacyfiku).
Źródło: Ministerstwo Klimatu i Środowiska
