Brzesko w woj. małopolskim jest pierwszą gminą, która skorzysta z programu „Stop Smog” na nowych, lepszych zasadach, ogłoszonych pod koniec marca tego roku. Brzeskie inwestycje o łącznej wartości ponad 1 mln zł mają objąć 20 niskoemisyjnych przedsięwzięć.
Ministerstwo Klimatu i Środowiska i Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej od 1 stycznia 2021 r. przejęły z Ministerstwa Rozwoju, Pracy i Technologii prowadzenie działań w zakresie rządowego programu „Stop Smog”. Dotychczas program jest realizowany w siedmiu gminach, są to: Niepołomice, Pszczyna, Rybnik, Skawina, Sosnowiec, Sucha Beskidzka i Tuchów. Łącznie ponad 54 mln zł (w tym 37,4 mln zł z budżetu państwa i ok. 17 mln zł wkładu własnego gmin) pozwoli na eko-inwestycje w ok. 1,1 tys. budynków w tych gminach.
– Brzesko jest kolejną, ósmą już gminą, która przystępuje do programu „Stop Smog” a pierwszą, choć nie jedyną, która zgłosiła się w tegorocznym, nowym naborze. Kolejne gminy, w tym np. Spytkowice i Limanowa z Małopolski, niebawem sfinalizują porozumienia z NFOŚiGW. Ponadto kilkanaście wniosków jest procedowanych, więc liczę na to, że „Stop Smog” – obok programu „Czyste Powietrze” – będzie skutecznym hamulcem smogu już w tym sezonie grzewczym – mówi Minister Klimatu i Środowiska Michał Kurtyka.
– Dofinansowanie z programu „Stop Smog” – który został przygotowany dla obszarów, gdzie obowiązują tzw. uchwały antysmogowe – to szansa m.in. dla mieszkańców Brzeska na sfinansowanie 100% kosztów inwestycji obejmującej likwidację lub wymianę źródła ciepła na niskoemisyjne oraz ocieplenie jednorodzinnego budynku, przy czym średni koszt w jednym lokalu nie może przekroczyć 53 tys. zł – przypomina Wiceprezes NFOŚiGW, Paweł Mirowski.
– Gmina Brzesko przystępuje do programu „Stop Smog”, który daje możliwość nie tylko udzielenie pomocy najuboższym mieszkańcom gminy w zakresie np. termomodernizacji budynku mieszkalnego i wymiany pieca na ekologiczny, ale również poprawy jakości powietrza. Planujemy, że w ramach uzyskanej pomocy – ze środków, którymi dysponuje Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej – przeprowadzimy przedsięwzięcia niskoemisyjne 20 budynków mieszkalnych – mówi Burmistrz Brzeska, Tomasz Latocha.
Na podstawie podpisanego dziś (21.09.2021 r.) porozumienia z NFOŚiGW, Brzesko zainwestuje 1,06 mln zł w te przedsięwzięcia, z czego 742 tys. zł to dofinansowanie z Funduszu Termomodernizacji i Remontów, a reszta będzie wkładem własnym gminy.
„Stop Smog” 2.0 – nowe, lepsze zasady od 31 marca
Druga odsłona programu „Stop Smog”, który dotyczy przedsięwzięć niskoemisyjnych, realizowanych przez gminy na obszarach, gdzie obowiązują tzw. uchwały antysmogowe, została uruchomiona 31 marca br. O dotacje na likwidację lub wymianę źródeł ciepła na niskoemisyjne oraz termomodernizację w budynkach mieszkalnych jednorodzinnych osób najmniej zamożnych mogą starać się: gminy, związki międzygminne, powiaty, a także związek metropolitalny w województwie śląskim. Wymienieni wnioskodawcy w programie „Stop Smog” mogą uzyskać do 70% dofinansowania kosztów inwestycji. Pozostałe 30% stanowi ich wkład własny. Dzięki temu mieszkańcy gmin (położonych na obszarze, gdzie obowiązuje tzw. uchwała antysmogowa) mogą otrzymać w formie bezzwrotnej dotacji do 100% kosztów przedsięwzięcia. Średni koszt realizacji niskoemisyjnych inwestycji w jednym budynku, a w przypadku budynku o dwóch lokalach – w jednym lokalu, nie może przekroczyć 53 tys. zł.
Ostatecznym beneficjentem „Stop Smogu” są osoby, których nie stać na wymianę pieca i ocieplenie domu. Program określa, że to ci, których przeciętny miesięczny dochód, na jednego członka gospodarstwa domowego nie przekracza 175% kwoty najniższej emerytury w gospodarstwie jednoosobowym i 125% tej kwoty w gospodarstwie wieloosobowym.
Program „Stop Smog” jest przewidziany na lata 2019-2024, przy czym do tej pory na jego realizację przeznaczono 180 mln zł (po wykorzystaniu ponad 37 mln zł, na 2021 r. zostaje do rozdysponowania ok. 142 mln zł). W latach 2022-2024 planuje się zasilić Fundusz Termomodernizacji i Remontów kwotą ok. 518 mln zł z przeznaczeniem na realizację przedsięwzięć niskoemisyjnych w ramach programu „Stop Smog”.
Z początkiem 2021 r. weszła w życie ustawa z 28 października 2020 r. o zmianie ustawy o wspieraniu termomodernizacji i remontów oraz niektórych innych ustaw, która wprowadziła wiele zmian i ułatwień w dostępie do programu „Stop Smog”. Są to przede wszystkim:
- umożliwienie związkom międzygminnym i powiatom aplikowania do programu w roli koordynatora kilku gmin;
- wydłużenie z 3 do 4 lat okresu realizacji porozumienia;
- dopuszczenie możliwości realizacji przedsięwzięć niskoemisyjnych również w budynkach będących w zasobach mieszkaniowych gminy;
- wyposażenie gmin w narzędzia umożliwiające weryfikację danych osób ubiegających się o udział w programie;
- poprawę niektórych warunków udziału mieszkańców w programie;
- rozszerzenie katalogu kosztów kwalifikowanych m.in. o instalacje OZE;
- zniesienie obowiązku sporządzania przez samorządy gminne programów niskoemisyjnych;
- zmniejszenie minimalnej liczby budynków jednorodzinnych umożliwiającej aplikowanie do programu (z 2% do 1% lub 20 budynków);
- zmniejszenie z 50% na 30% wymaganej redukcji zapotrzebowania na ciepło grzewcze;
- skrócenie z 10 do 5 lat okresu po zakończeniu porozumienia dla działań i zobowiązań gminy oraz beneficjenta.
Źródło: Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej
