Rynek energii elektrycznej: od początku roku sprzedawcę prądu zmieniło ponad 23 tys. odbiorców

Zgodnie z obowiązującym od 2007 r. prawem (tzw. zasadą TPA: Third Party Access^[1]), odbiorcy końcowi mają swobodę wyboru sprzedawcy energii elektrycznej i gazu. Prezes URE prowadzi monitoring zmian sprzedawców energii elektrycznej w dwóch grupach odbiorców: klientów indywidualnych (grupy G) i biznesowych (A, B, C).

Tylko w lipcu br. sprzedawcę prądu zmieniło łącznie 1,9 tys. odbiorców. Od początku 2021 r. takiej zmiany dokonało 23 tys. odbiorców: ponad 18 tys. klientów indywidualnych i ponad 5 tys. biznesowych. Od 2007 r. sprzedawcę prądu w naszym kraju zmieniło łącznie 930 tys. odbiorców: 708 tys. w grupach taryfowych G i 222 tys. w grupach taryfowych A, B i C.

Wykres 1. Łączna liczba zmian sprzedawcy energii elektrycznej w poszczególnych miesiącach od lipca 2020 r. do lipca 2021 r.

Na swobodę wyboru sprzedawcy wpływa kilka istotnych czynników, m.in.: stopień świadomości klientów i ich motywacja do zmiany sprzedawcy, a także łatwość dokonania zmiany czy dostępność konkurencyjnych ofert na rynku.

Masz wybór. Wybieraj świadomie

Prawo do zmiany sprzedawcy jest jednym z podstawowych praw konsumenta, a zarazem ważnym elementem wzmacniania konkurencji na rynku. Jednak wraz z rosnącą liczbą sprzedawców i ofert, pojawiają się podmioty, które stosują nieuczciwe praktyki rynkowe. Dlatego Urząd Regulacji Energetyki przypomina o konieczności uważnego i dokładnego zapoznania się z ofertą i umową, zanim złożymy swój podpis pod dokumentami przedłożonymi przez przedsiębiorcę. Oprócz ceny za energię elektryczną, należy zwracać uwagę m.in. na następujące warunki umowy:

• czy oprócz energii elektrycznej oferta zawiera dodatkowe usługi i związane z tym opłaty,
• na jaki okres zawierany jest kontrakt,
• na jakich zasadach będzie odbywać się rozliczenie po upływie okresu obowiązywania oferty,
• jakie są warunki wypowiedzenia (czy są przewidziane opłaty za wcześniejsze wypowiedzenie umowy)na jakich zasadach będzie odbywać się rozliczenie po upływie okresu obowiązywania oferty.

Nie wahaj się zapytać sprzedawcy o takie kwestie jak:

• wysokość opłat stałych (np. opłaty handlowej),
• dodatkowe opłaty czy inne płatne usługi (np. dodatkowe ubezpieczenie) i kary umowne Wszystkie te pozycje mogą wpłynąć na wysokość Twojego rachunku.

Zanim zawrzesz umowę z nowym sprzedawcą ZAWSZE:

• zastanów się, czy ta oferta jest dla Ciebie korzystna,
• dokładnie przeanalizuj wszystkie dokumenty, w tym umowę, jakie zostaną Ci przekazane do podpisu,
• upewnij się czy na przedstawionych dokumentach, ofertach lub umowach widnieją dane firmy, której przedstawicielem jest sprzedawca,
• daj sobie czas na dokładne przeczytanie dokumentów (w tym umowy).

PAMIĘTAJ! Nie daj się oszukać – od 3 lipca br. obowiązuje zakaz sprzedaży „door-to-door” wobec odbiorców w gospodarstwach domowych.

Oznacza to, że od 3 lipca br. przedsiębiorstwa energetyczne nie mogą zawierać umów poza lokalem przedsiębiorstwa z odbiorcami w gospodarstwach domowych (np. podczas wizyty przedstawiciela w domu odbiorcy). Wprowadzanie zakazu zawierania umów sprzedaży gazu i energii elektrycznej poza lokalem przedsiębiorstwa nie ogranicza przy tym możliwości zawarcia takiej umowy na odległość (np. telefonicznie) czy w punkcie sprzedawcy umiejscowionym np. w galerii handlowej.

Twoje prawa:

• w przypadku zawierania umowy na odległość przyszły sprzedawca powinien poinformować Cię na piśmie o prawie odstąpienia od umowy i wręczyć Ci wzór tego oświadczenia,
• możesz odstąpić od umowy zawartej na odległość, tj. np. przez telefon, w terminie 14 dni od jej zawarcia bez podawania przyczyn i bez ponoszenia żadnych kosztów z tego tytułu,
• odstąpienie od umowy może nastąpić:
  • poprzez wysłanie listu poleconego z oświadczeniem o odstąpieniu od umowy;
  • złożenie pisemnego oświadczenia osobiście bezpośrednio w lokalu sprzedawcy;
  • jeżeli sprzedawca zapewnia możliwość złożenia oświadczenia o odstąpieniu od umowy drogą elektroniczną, konsument  może odstąpić od umowy przez złożenie oświadczenia na stronie internetowej przedsiębiorcy,
• zawsze możesz skontaktować się ze swoim dotychczasowym sprzedawcą energii elektrycznej czy gazu, jeśli coś wzbudzi Twoje zastrzeżenia lub pytania.

Szczególną ostrożność zachowaj zawsze, gdy:

• na dokumentach niewidoczne są dane firmy, którą reprezentuje,
• nie jesteś w stanie zweryfikować jaką firmę reprezentuje przedstawiciel handlowy,
• jesteś namawiany do szybkiego podpisania umowy, np. pod pretekstem promocji,
• sprzedawca obiecuje ci niższą stawkę opłaty za energię/gaz, ale nie informuje o innych dodatkowych opłatach i karach oraz dodatkowo płatnych usługach (np. dodatkowym ubezpieczeniu),
• jesteś proszony o pokazanie ostatniego rachunku za energię/gaz (na rachunku można sprawdzić informacje o rodzajach usług i opłatach za te usługi) i dano Ci do podpisania kilka lub kilkanaście dokumentów.

Świadomy Klient sprawdza, czyta, pyta

Nieuczciwe praktyki rynkowe dotyczą nie tylko rynków energii czy gazu. Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów przygotował kampanię społeczną ostrzegającą przed nieuczciwymi praktykami rynkowymi i oszustwami. Zachęcamy do obejrzenia spotów, a także do zapoznania się z kampanią informacyjną Towarzystwa Obrotu Energią pod patronatem URE „Poradnik świadomego Klienta”.

Sprawdzaj ostrzeżenia konsumenckie na stronie URE. Regulator zamieszcza tam informacje istotne dla konsumentów m.in. o firmach, które straciły koncesje lub upadły.

***

• Informacje i statystyki dotyczące zmian sprzedawcy energii są systematycznie zamieszczane na stronie internetowej URE.
• Dane dotyczące zmian sprzedawcy pochodzą z przeprowadzanej przez URE „Ankiety dot. informacji o odbiorcach, którzy zmienili sprzedawcę oraz postępach prac nad Generalnymi Umowami Dystrybucyjnymi (GUD) oraz Generalnymi Umowami Dystrybucyjnymi dla Usługi Kompleksowej (GUD-K)”.
• W Polsce mamy ok. 17,8 mln odbiorców końcowych energii elektrycznej, z czego ponad 15,4 mln to odbiorcy z grup taryfowych G (gospodarstwa domowe).
• Grupy A i B stanowią odbiorcy zasilani z sieci wysokiego i średniego napięcia i są to tzw. odbiorcy przemysłowi, natomiast do grupy C należą odbiorcy przyłączeni do sieci niskiego napięcia, pobierający energię elektryczną dla celów prowadzonej działalności gospodarczej, tzw. odbiorcy biznesowi.
• Całkowita ilość energii elektrycznej dostarczonej w 2020 r. odbiorcom końcowym na warunkach rynkowych, tzn. po skorzystaniu z zasady TPA wyniosła ponad 71 TWh, tj. ponad 51% energii dostarczonej odbiorcom końcowym ogółem. W porównaniu z 2019 r. udział energii dostarczonej odbiorcom korzystającym z prawa wyboru sprzedawcy w sumie energii dostarczonej odbiorcom wzrósł o 1,76 punktu procentowego (w 2019 r. wynosił on 49,5%).