Celem projektu nowelizacji ustawy – Prawo energetyczne oraz ustawy o odnawialnych źródłach energii (UC74), znajdującego się obecnie na etapie konsultacji publicznych, jest wprowadzenie innowacyjnych rozwiązań niezbędnych do poprawy funkcjonowania rynku energii i gazu w Polsce. Rozwój sektora przyśpieszy m.in. koncepcja tzw. piaskownic regulacyjnych, czyli bezpiecznej przestrzeni prawnej do testowania i wdrażania nowych technologii, usług, produktów, modeli współpracy użytkowników systemu lub rozwiązań technologicznych.
– Piaskownice regulacyjne przyczynią się do promocji nowych rozwiązań na rynkach energetycznych i testów ich skuteczności. Projekty realizowane w ramach piaskownic powinny przynieść wymierną korzyść transformacji energetycznej – mówi Michał Kurtyka, Minister Klimatu i Środowiska.
Czym są piaskownice regulacyjne?
Piaskownica regulacyjna to konstrukcja prawna, umożliwiająca podmiotom gospodarczym działanie w bezpiecznym środowisku testowym w celu eksperymentowania z danym projektem lub usługą na złagodzonych zasadach. Taki mechanizm jest stosowany w branży energetycznej w wielu krajach, np. w Wielkiej Brytanii i Holandii.
Anglicy postawili sobie za cel zmniejszyć bariery we wdrażaniu innowacji systemów elektroenergetycznych i skuteczniej odpowiadać na zmiany na rynku energii. Na Wyspach eksperymenty obejmują także symulowane działanie platformy, na której prosumenci mogą sprzedawać nadwyżki energii elektrycznej. W Holandii powstają także większe eksperymenty do 10 000 użytkowników i mocy wytwórczej 5 MW we współpracy z operatorem sieci. Odstępstwa, z których korzystają innowatorzy, to m.in. swoboda określania taryf sieciowych.
– W Polsce wprowadzenie piaskownic regulacyjnych, wiąże się przede wszystkim z dodatkowymi uprawnieniami regulatora. Dzięki nim Prezes Urzędu Regulacji Energetyki mógłby ograniczać wymogi regulacyjne dla innowatorów, aby – w rezultacie – ułatwić tym podmiotom testowania projektu, mającego na celu wdrożenie np. innowacyjnych technologii, produktów czy usług – wyjaśnia Minister Kurtyka.
Ku wdrażaniu innowacyjnych technologii
Z uwagi na aktualną intensywność wdrażania nowoczesnych technologii i dużą dynamikę rozwoju rynku energetycznego, przepisy prawa mogą „nie nadążać” za zmianami w energetyce. Konieczne jest więc wprowadzenie rozwiązań umożliwiających innowatorom eksperymentowanie w sprawdzonym środowisku testowym i na złagodzonych zasadach prawnych.
Dzięki działaniom podmiotów prowadzących projekty rozwojowe dla energetyki, regulator będzie mógł z bliska obserwować wdrażanie nowoczesnych technologii w branży, a w konsekwencji, wspierać precyzyjne dostosowanie regulacji do funkcjonowania innowacyjnych pomysłów już poza bezpieczną przestrzenią piaskownicy.
Po co nam piaskownice regulacyjne?
Wśród głównych celów, jakie mają realizować piaskownice, znajduje się przyspieszenie rozwoju sektora energetycznego poprzez ułatwienie innowacyjnym rozwiązaniom wejścia na rynek. Kluczowa jest tutaj możliwość sprawdzenia nowych technologii i modeli biznesowych, które w codziennych warunkach, bez zastosowania odpowiednich odstępstw, nie mogłyby być testowane.
Za sprawą testów danej innowacji w bezpiecznym środowisku, regulator może szybciej i skuteczniej przewidywać konieczność wprowadzenia zmian w prawie, dostosowanych do przyszłościowego rozwoju sektora.
Wielu beneficjentów
Beneficjentami piaskownic regulacyjnych są m.in. podmioty wprowadzające innowacje. Oprócz możliwości testowania swoich rozwiązań w przyjaznym środowisku, dowiadują się, jak wyglądają w praktyce wymogi „normalnie” stosowane do ich projektu (tzn. przepisy nie uwzględniające specjalnych zwolnień). Autorzy nowych rozwiązań i modeli biznesowych pozyskują wiedzę, jakie dodatkowe dokumenty i pozwolenia są konieczne do dalszego wdrażania ich pomysłu po „wyjściu z piaskownicy”. Co ważne, podmioty działa mają szansę zapoznać rynek ze swoim produktem.
Regulator, poprzez stały kontakt z prowadzącymi projekty, będzie mógł sprawniej zidentyfikować obszary, stanowiące bariery dla wprowadzania na rynek innowacji oraz podejmować działania interwencyjne, dzięki dostosowaniu przepisów prawnych, by pozwalały na dynamiczny, bezpieczny i sprawny, rozwój rynku energetycznego.
Trzeba podkreślić, że piaskownice przyciągają nowych inwestorów i podmioty, dysponujące pomysłami oraz gotowymi projektami nowoczesnych produktów czy usług. To, z kolei, generuje zwiększenie konkurencyjności i powstawanie nowych miejsc pracy. Natomiast, sami odbiorcy produktów proponowanych przez eksperymentatorów, mogą zapoznać się z technologiami wprowadzanymi na rynek z wyprzedzeniem.
– W przypadku piaskownic regulacyjnych, nie ma ściśle określonego zakresu innowacji, które mogą być testowane. Innowatorzy sami wskazują we wniosku, jaką nowość proponują wprowadzić: produkt, usługę czy model biznesowy. Liczy się ich pomysłowość oraz efekty, jakie przyniesie testowanie i praktyczne zastosowania nowatorskiego rozwiązania. Z założenia, powinno ono przyczyniać się do rozwoju rynku energetycznego, wsparcia przebiegu transformacji energetycznej, wzrostu konkurencyjności oraz usprawniania działania systemów – podsumowuje Szef Resortu.
Źródło: Ministerstwo Klimatu i Środowiska
