Przed polskim ciepłownictwem stoi ogromne wyzwanie związane z procesem transformacji, podyktowanym przede wszystkim polityką klimatyczną, w tym zaostrzającymi się wymogami środowiskowymi oraz rosnącymi kosztami zakupu uprawnień do emisji CO2. Dlatego regulator postanowił zmienić dotychczasowy model regulacyjny dla przedsiębiorstw sektora ciepłowniczego[1].
Wprowadzenie regulacji jakościowej w sektorze ciepłowniczym z myślą o słusznym interesie odbiorców
– Skupiamy się na poprawie warunków regulacyjnych do inwestowania przez przedsiębiorstwa energetyczne oraz na promowaniu określonych efektów wynikających z inwestycji, a nie tylko na samym procesie inwestowania. Oznacza to wprowadzenie wymiaru jakościowego do polityki regulacyjnej w sektorze ciepłowniczym – podsumowuje wprowadzenie nowych wytycznych mających kluczowe znaczenie dla procesu taryfowego Rafał Gawin, Prezes URE.
Regulator zaznacza przy tym – Dostosowanie ciepłownictwa w Polsce do polityki klimatyczno-energetycznej UE powinno odbywać się przy zachowaniu podstawowych celów ustawy ‒ Prawo energetyczne, a więc ochrony środowiska oraz równoważenia interesów odbiorców i przedsiębiorstw energetycznych. Takie holistyczne podejście pozwoli na zachowanie równowagi pomiędzy interesami przedsiębiorstw a słusznym interesem odbiorców ciepła zapewniając jednocześnie realizację zadań inwestycyjnych zmierzających do transformacji energetycznej.
Cel nadrzędny: wsparcie inwestycji i transformacji sektora
Celem wprowadzanych zmian jest dopasowanie modelu regulacyjnego dla ciepłownictwa do sytuacji rynkowej oraz zapewnienie odpowiedniego zwrotu z kapitału tym przedsiębiorstwom, które chcą prowadzić inwestycje zmierzające do realizacji celów polityki energetyczno-klimatycznej.
– W nowych wytycznych znaczący akcent położyliśmy na promowanie tych przedsiębiorstw ciepłowniczych, które podejmują działania modernizacyjne i inwestycyjne – wskazuje Prezes Rafał Gawin. – Zaktualizowana polityka regulacyjna jest więc dostosowana do zmian w otoczeniu rynkowym, szczególnie w obszarze inwestycyjnym. Mając świadomość, że potrzebne są środki na inwestycje skupiliśmy się na wypracowaniu takich rozwiązań, które będą promować inwestycje służące realizacji strategicznych celów polityki energetycznej i wynikające z planów rozwoju przedsiębiorstw ciepłowniczych – dodaje Szef Urzędu.
Nowa definicja wartości regulacyjnej aktywów
Zmieniła się definicja wartości regulacyjnej aktywów (WRA). W nowej, opublikowanej dziś informacji Prezesa URE w sprawie w sprawie zasad i sposobu ustalania oraz uwzględniania w taryfach dla ciepła zwrotu z kapitału na rok 2021 została ona rozszerzona i uwzględnia teraz także planowane nakłady inwestycyjne w infrastrukturę wytwórczą lub dystrybucyjną, które mają na celu realizację strategicznych celów polityki energetycznej, wynikających z planu rozwoju.
Nowa definicja WRA: planowana wartość regulacyjna środków trwałych netto, faktycznie zaangażowanych w prowadzenie danej działalności koncesjonowanej w zakresie zaopatrzenia odbiorców w ciepło w pierwszym roku stosowania taryfy, ustalona na podstawie wartości księgowej, z uwzględnieniem planowanych nakładów inwestycyjnych w infrastrukturę wytwórczą lub dystrybucyjną, mających na celu realizację strategicznych celów polityki energetycznej, wynikających z planu rozwoju [w zł].
Elastyczne zasady i premia efektywnościowa dla planujących inwestycje
Inne będzie indeksowanie niektórych rodzajów kosztów uzasadnionych prowadzonej działalności (nie tylko wskaźnikiem inflacji). Dodatkowo, dla przedsiębiorstw, które chcą inwestować uelastyczniono stosowanie zasady wynikającej z algorytmu dotyczącego uzasadnionego przychodu[2].
Aby jeszcze bardziej zmotywować przedsiębiorstwa ciepłownicze do poprawy efektywności prowadzenia działalności regulator postanowił dać możliwość uwzględniania premii efektywnościowej, która będzie powiązana z oszczędnościami uzyskanymi w wyniku obniżenia kosztów działalności związanego z poprawą efektywności funkcjonowania przedsiębiorstwa.
Zmieniona została również wysokość możliwej do uwzględnienia premii za intensywność inwestowania w wytwarzanie i przesyłanie oraz dystrybucję ciepła.
Nowe wytyczne będą stosowane od dziś do wszystkich postępowań taryfowych w segmencie ciepłowniczym (także tych trwających w momencie publikacji nowego modelu).
Pełna treść Informacji Prezesa URE nr 28/2021 w sprawie zasad i sposobu ustalania oraz uwzględniania w taryfach dla ciepła zwrotu z kapitału (kosztu kapitału) na 2021 r. znajduje się na stronie URE w zakładce Ciepło.
***
- W Polsce jest blisko 400 koncesjonowanych przedsiębiorstw prowadzących działalność związaną z dostarczaniem ciepła do odbiorców.
- Transformacja energetyczna, w tym dotycząca ciepłownictwa, ma na celu nie tylko ograniczenie emisji gazów cieplarnianych, poprawę bezpieczeństwa energetycznego, konkurencyjności i efektywności energetycznej gospodarki, ale również poprawę warunków życia obywateli UE.
- Realizacja tych celów ma nastąpić poprzez m.in. rozwój kogeneracji, większe wykorzystanie źródeł OZE i Instalacji Termicznego Przekształcania Odpadów Komunalnych w ciepłownictwie systemowym, uciepłownienie elektrowni, modernizację i rozbudowę systemu dystrybucji ciepła i chłodu, popularyzację magazynów ciepła i inteligentnych sieci.
- Jak szacuje organizacja przedsiębiorstw ciepłowniczych, sprostanie wyzwaniom prowadzonej przez UE polityki dekarbonizacji będzie wymagało poniesienia w najbliższych 10 latach nakładów inwestycyjnych na przedsięwzięcia związane z transformacją energetyczną rzędu od 53 do 101 mld zł. Zakładając równomierne rozłożenie tych nakładów na 10 lat na wszystkie koncesjonowane przedsiębiorstwa ciepłownicze nakłady inwestycyjne tych przedsiębiorstw musiałyby wzrastać corocznie od 5,3 mld zł do 10,1 mld zł (dodatkowo, poza nakładami już ponoszonymi lub przewidzianymi już do poniesienia) i stanowić dodatkowo od 35 do 67% łącznych rocznych przychodów z działalności ciepłowniczej (bez obrotu, czyli sprzedaży ciepła).
- Transformacja ciepłownictwa w Polsce odbywać się będzie także poprzez wykorzystanie funduszy zarówno krajowych jak i unijnych wskazanych w Polityce Energetycznej Polski do 2040, tj. m.in. Polityki Spójności, Instrumentu na rzecz Odbudowy i Zwiększania Odporności, Funduszu na rzecz Sprawiedliwej Transformacji, ReactEU oraz pozostałych instrumentów, jak np. programy priorytetowe NFOŚiGW i środki Wspólnej Polityki Rolnej oraz nowych instrumentów, które będą wspierać transformację systemu energetycznego w Polsce, np. Fundusz Modernizacyjny oraz dzięki krajowym funduszu celowym zasilanym środkami ze sprzedaży uprawnień do emisji CO2 (tj. Fundusz Transformacji Energetyki).
[1] Model ten zawarty był dotychczas w Informacji Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki nr 71/2020 w sprawie zasad i sposobu ustalania oraz uwzględniania w taryfach dla ciepła zwrotu z kapitału (kosztu kapitału) na rok 2021 z dnia 29 grudnia 2020 r. Model nie stanowi źródła prawa, jednak funkcjonuje jako uznanie administracyjne i narzędzie „miękkiej” regulacji. Model jest modyfikowany wraz ze zmianą warunków prowadzenia warunków prowadzenia działalności gospodarczej przez przedsiębiorstwa energetyczne.
[2] Algorytm zawarty w pkt 4 lit. b) ww. Informacji Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki.
Źródło: Urząd Regulacji Energetyki
