Zgodnie z obowiązującym prawem (tzw. zasadą TPA: Third Party Access)[1], od 2007 r. odbiorcy końcowi mają swobodę wyboru sprzedawcy. URE monitoruje ten obszar i cyklicznie publikuje dane dotyczące korzystania z tego prawa przez odbiorców energii elektrycznej i gazu.
Od stycznia do końca grudnia 2020 r. na zmianę sprzedawcy gazu zdecydowało się ponad 24 tys. klientów. Jest to wyjątkowo niski poziom zmian w porównaniu do lat ubiegłych – w 2019 r. i 2018 r. sprzedawcę gazu zmieniało co roku ok. 53 tys. odbiorców.
Na swobodę wyboru sprzedawcy wpływa kilka istotnych czynników, m.in.: stopień świadomości klientów i ich motywacja do zmiany sprzedawcy, a także łatwość dokonania zmiany czy dostępność konkurencyjnych ofert na rynku.
***
Sprawdź swoje prawa – Poradnik Świadomego Klienta
Urząd Regulacji Energetyki wraz z Federacją Konsumentów jest patronem kampanii edukacyjno-informacyjnej „Sprawdź kto” zorganizowanej przez Towarzystwo Obrotu Energią, w ramach której przygotowany został Poradnik Świadomego Klienta. Zachęcamy do zapoznania się z opracowaniem, które zawiera m.in. praktyczne wskazówki dla odbiorów w gospodarstwach domowych dotyczące zmiany sprzedawcy energii elektrycznej i gazu.
Poniżej kilka ważnych informacji z Poradnika:
Zmiana sprzedawcy energii elektrycznej i gazu
Obecnie każdy z nas może zmienić swojego sprzedawcę energii elektrycznej czy gazu. Wystarczy wybrać ofertę, która bardziej nam odpowiada i podpisać umowę z nowym sprzedawcą. Ważne jednak by nie robić tego pochopnie – decyzję należy podjąć świadomie i nie podpisywać żadnych dokumentów bez ich dokładnego przeczytania.
Uważaj na nieuczciwych sprzedawców prądu i gazu
Jak w każdej branży zdarzają się firmy, które wykorzystują niewiedzę potencjalnych klientów i zawierają z nimi umowy często dla nich niekorzystne. Zdarza się nawet, że klienci nie są świadomi zmiany sprzedawcy prądu czy też gazu. Dzieje się tak najczęściej, gdy nieświadomi istnienia konkurencyjnych firm na rynku energii każdego przedstawiciela firmy energetycznej traktują jak „inkasenta” czy „pana z elektrowni”, których wizyta w domu czy prośba o podpis nie dziwi i nie budzi podejrzeń. Dlatego też zawsze sprawdzaj kim jest i jaką firmę reprezentuje akwizytor.
Jak ustrzec się przed zawarciem niekorzystnej umowy? Po pierwsze: Weryfikuj
Zawsze sprawdzaj jaką firmę reprezentuje handlowiec. Poproś o okazanie pełnomocnictwa do zawierania umów oraz dokumentu tożsamości. Pomocna będzie również weryfikacja identyfikatora lub legitymacji służbowej (sprzedawca ma obowiązek okazać Ci te dokumenty). Możesz też sprawdzić, czy dany sprzedawca reprezentuje firmę posiadającą Certyfikat Wiarygodnego Sprzedawcy Energii Towarzystwa Obrotu Energią.
Pamiętaj – nie podawaj żadnych danych osobom, których tożsamości nie potwierdziłeś.
Dokładnie czytaj i analizuj
Po zweryfikowaniu danych sprzedawcy, jeśli jesteś zainteresowany skorzystaniem z oferty innej firmy i zmianą sprzedawcy energii, dokładnie przeanalizuj przedstawioną ofertę i dokumenty, które sprzedawca przekazuje Ci do podpisu.
Co sprawdzić w ofercie?
Przede wszystkim zastanów się, czy oferta jest zgodna z Twoimi oczekiwaniami a następnie sprawdź dokładnie warunki umowy, np:
- czy ceny zawierają podatek VAT,
- jakie są opcje płatności (w tym termin i sposób dokonywania płatności),
- jaki jest okres obowiązywania umowy i warunki jej wypowiedzenia oraz czy jest ona przedłużana automatycznie.
Nie wahaj się zapytać sprzedawcy o takie kwestie jak:
- wysokość opłat stałych (np. opłaty abonamentowej lub handlowej),
- dodatkowe opłaty, inne płatne usługi (np. dodatkowe ubezpieczenie) i kary umowne Wszystkie te pozycje mogą wpłynąć na wysokość Twojego rachunku za energię.
Zanim zawrzesz umowę z nowym sprzedawcą ZAWSZE:
- zastanów się, czy ta oferta jest dla Ciebie korzystna,
- dokładnie przeanalizuj wszystkie dokumenty, w tym umowę, jakie zostaną Ci przekazane do podpisu,
- upewnij się czy na przedstawionych dokumentach, ofertach lub umowach widnieją dane firmy, której przedstawicielem jest sprzedawca,
- daj sobie czas na dokładne przeczytanie dokumentów (w tym umowy) – nie musisz ich podpisywać od razu. Zawsze możesz poprosić o ich pozostawienie i umówić się na ewentualne podpisanie nowej umowy dopiero po przeanalizowaniu jej treści.
Twoje prawa:
- przyszły sprzedawca powinien poinformować Cię na piśmie o prawie odstąpienia od umowy i wręczyć Ci wzór tego oświadczenia,
- możesz odstąpić od umowy zawartej poza lokalem sprzedawcy lub na odległość, tj. podpisanej u Ciebie w domu lub zawartej przez telefon, w terminie 14 dni od jej podpisania bez podawania przyczyn i bez ponoszenia żadnych kosztów z tego tytułu,
- odstąpienie od umowy może nastąpić:
- poprzez wysłanie listu poleconego z oświadczeniem o odstąpieniu od umowy,
- osobiście bezpośrednio w lokalu sprzedawcy
- jeżeli minęło więcej niż 14 dni od daty podpisania umowy a zostałeś wprowadzony w błąd przez przedstawiciela sprzedawcy, pamiętaj, że masz możliwość uchylenia się od skutków zawarcia umowy, składając (listem poleconym lub osobiście) sprzedawcy oświadczenie wraz ze wskazaniem wszystkich okoliczności, które świadczą o błędzie. W swoim oświadczeniu opisz dokładnie całą sytuację oraz wskaż argumenty podane przez przedstawiciela, które nie były zgodne z prawdą, a które spowodowały podjęcie przez Ciebie decyzji o podpisaniu umowy,
- zawsze możesz skontaktować się ze swoim dotychczasowym sprzedawcą energii elektrycznej, jeśli coś wzbudzi Twoje zastrzeżenia lub pytania.
Szczególną ostrożność zachowaj zawsze, gdy:
- przedstawiciel wzbrania się przed zostawieniem egzemplarza podpisanej umowy,
- na dokumentach niewidoczne są dane firmy, którą reprezentuje,
- nie jesteś w stanie zweryfikować jaką firmę reprezentuje przedstawiciel handlowy,
- jesteś namawiany do szybkiego podpisania umowy, np. pod pretekstem promocji,
- sprzedawca obiecuje ci niższą stawkę opłaty za energię, ale nie informuje o innych dodatkowych opłatach i karach oraz dodatkowo płatnych usługach (np. dodatkowym ubezpieczeniu),
- jesteś proszony o pokazanie ostatniego rachunku za energię (na rachunku można sprawdzić informacje o rodzajach usług i opłatach za te usługi) i dano Ci do podpisania kilka lub kilkanaście dokumentów.
Jeżeli korzystasz z komunikacji telefonicznej lub internetowej:
- uważnie sprawdzaj, kto jest nadawcą wiadomości SMS i e-mail. Zwróć uwagę na literówki w nazwie,
- nie klikaj w link, który wygląda podejrzanie. Jeśli to zrobiłeś, nie podawaj na stronie swoich danych i haseł,
- jeżeli posiadasz konta w serwisach internetowych, zabezpiecz je mocnym hasłem. Pamiętaj, aby hasło było trudne do odgadnięcia i inne dla każdego serwisu, internetowego. Powinno zawierać znaki specjalne (np. @ # $ %), małe i wielkie litery oraz cyfry,
- zawsze ustawiaj własne hasła. Pamiętaj, żeby zmienić to, które jest nadane automatycznie, kiedy się rejestrujesz. Warto co jakiś czas zmieniać hasło, koniecznie, jeśli obawiasz się, że wpadło w niepowołane ręce.
Baza przedsiębiorstw posiadających koncesje, w tym na obrót energią elektryczną, dostępna jest na stronie URE.
[1] Uregulowaną w art. 4 ust. 2 ustawy – Prawo energetyczne
[2] Układ pomiarowo-rozliczeniowy energii elektrycznej to licznik energii elektrycznej u odbiorcy służący do pomiarów energii elektrycznej i rozliczeń za tę energię. Jeden odbiorca może mieć przypisany do siebie więcej niż jeden licznik energii.
Źródło: Urząd Regulacji Energetyki
