Pod koniec 2020 r. zostały przeprowadzone i rozstrzygnięte aukcje OZE m.in. dla instalacji fotowoltaicznych. Ich wyniki mogą zaskakiwać – wskazane w ofertach ceny były tak niskie, że należy rozważyć czy w przyszłości nie wystąpi konieczność zwrotu dodatniego salda.
Wyniki aukcji OZE i ceny energii elektrycznej na rynku
Do ostatniej z przeprowadzonych w ubiegłym roku aukcji OZE, dedykowanej projektom wiatrowym oraz fotowoltaicznym o mocy do 1MW przystąpiło, aż 590 wytwórców, którzy złożyli 1618 ofert. Jak wskazał w komunikacie Prezes Urzędu Regulacji Energetyki wszystkie oferty pochodziły od instalacji fotowoltaicznych. W ramach tej aukcji sprzedano prawie 11,75 TWh energii elektrycznej (czyli 99,9% energii przeznaczonej do sprzedaży) zaoferowanej przez 235 wytwórców, o łącznej wartości ponad 3 mld zł (67 % możliwego do uzyskania wsparcia).
Cena referencyjna, czyli maksymalna jaką można było zaproponować w ramach aukcji, która obowiązywała w aukcji OZE w 2020 r. w tym koszyku wynosiła 360 zł/MWh. Wskutek dużej konkurencji maksymalna cena, z jaką została wygrana aukcja OZE dla PV do 1 MW wyniosła 268,88 zł/MWh. Minimalna cena, po jakiej została sprzedana energia wyniosła 222,87 zł/MWh.
Patrząc po najwyższych cenach, jakie wygrały dotychczasowe aukcje dla nowych projektów fotowoltaicznych o mocy do 1 MW dojść należy do wniosku, że w 2020 r. miał miejsce największy spadek cen w stosunku do cen z poprzednich aukcji.
Patrząc na powyższy wykres pamiętać należy, że w latach poprzednich najniższe ceny zakontraktowane w koszyku aukcyjnym dla instalacji wiatrowych i fotowoltaicznych o mocy do 1 MW składane były przez wytwórców energii w instalacjach wiatrowych. W tym roku najlepsza cena uzyskana w aukcjach przez instalację fotowoltaiczną wyniosła 268,88 zł, najniższa zaś 222,87 zł, czyli mniej niż najtańsza oferta złożona w tym koszyku w 2019 r. Energia wytwarzana przez instalacje, które powstaną w ciągu najbliższych kilkunastu miesięcy będzie dotychczas najtańszą energią elektryczną pochodzącą z promieniowania słonecznego.
Stałym trendem w ostatnich latach, oprócz spadku cen energii elektrycznej wytwarzanej w instalacjach fotowoltaicznych w aukcjach OZE, jest także wzrost średniej ceny sprzedaży energii elektrycznej na rynku konkurencyjnym. W trzecim kwartale 2020 r. wyniosła ona 257,98 zł/MWh, czyli najwięcej w czasie funkcjonowania systemu aukcyjnego.
Dodatnie saldo
Wygrywając aukcję OZE wytwórcy energii, w zależności od mocy zainstalowanej elektrycznej instalacji, otrzymują prawo:
- do sprzedaży energii elektrycznej sprzedawcy zobowiązanemu po stałej cenie wskazanej w ofercie aukcyjnej (dotyczy to małych instalacji o mocy mniejszej niż 500 kW),
- do pokrycia ujemnego salda, czyli dopłaty do ceny energii, której wysokość ustala się m. in. na podstawie ceny wskazanej w ofercie aukcyjnej i cen rynkowych energii elektrycznej.
Jeżeli jednak okaże się, że w danym miesiącu ceny rynkowe energii elektrycznej są wyższe niż cena zaoferowana w aukcji, mamy do czynienia z dodatnim saldem.
Zgodnie z ustawą OZE dodatnie saldo powinno zostać rozliczone z przyszłym ujemny saldem. Jednakże w sytuacji, gdyby na skutek wysokich cen energii na rynku dodatnie saldo nie mogło zostać rozliczone do końca całego okresu wsparcia (maksymalny okres wsparcia wynosi 15 lat) to podlega ono zwrotowi Zarządcy Rozliczeń S.A. Zwrot powinien wykonać odpowiednio sprzedawca zobowiązany albo wytwórca energii elektrycznej w instalacji OZE, w sześciu równych miesięcznych ratach, począwszy od końca ostatniego miesiąca, w którym zakończył się okres wsparcia.
W sytuacji utrzymywania się nawet przez okres kilku lat dodatniego salda, obowiązek jego zwrotu powstaje dopiero po zakończeniu całego okresu wsparcia. Jak wskazuje Zarządca Rozliczeń S.A., w przypadku zwrotu kwoty dodatniego salda w ustawowym terminie, nie są należne żadne odsetki.
W sytuacji wystąpienia dodatniego salda należy pamiętać o obowiązku złożenia wniosku o pokrycie salda nawet w sytuacji, gdy w danym miesiącu mamy do czynienia z saldem dodatnim. W innym wypadku nie będziemy mieli do czynienia ze sprzedażą energii elektrycznej w ramach systemu aukcyjnego, co w konsekwencji może powodować niewywiązanie się z obowiązków aukcyjnych dotyczących np. wytworzenia i sprzedaży określonego wolumenu energii elektrycznej. Jednym z możliwych skutków jest nałożenie przez Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki kary pieniężnej.
W przeszłości były procedowane zmiany dotyczące regulacji w sprawie dodatniego salda, postulujące m.in. zasadę, zgodnie z którą kwota zawracanego dodatniego salda nie powinna przekroczyć kwoty otrzymanego ujemnego salda. Jednakże na chwilę obecną ustawa wciąż nie przewiduje żadnych ograniczeń co do kwoty, która miałby podlegać zwróceniu.
Mając powyższe na uwadze, inwestorzy w 2021 r. będą musieli podjąć decyzję – czy planować inwestycję w systemie aukcyjnym, czy szukać alternatywnych sposobów sprzedaży zielonej energii. Z jednej strony system aukcyjny gwarantuje w pewien sposób określony zysk na inwestycji, z drugiej go ogranicza w przypadku rosnących cen energii.
W takiej sytuacji warto rozważyć pozaaukcyjny obrót energią wytworzoną w instalacji fotowoltaicznej.
W razie pytań lub wątpliwości dotyczących rozliczeń aukcyjnych, zapraszam do kontaktu z prawnikami CCLaw. Jeśli chcą Państwo zdobyć kompleksową wiedzę na temat odnawialnych źródeł energii – zapraszamy na nasze szkolenia, które możemy przeprowadzić specjalnie dla Państwa firmy.
Opracowanie: Piotr Szwarc, Adwokat, Specjalista ds. Energetyki; Klaudia Michalec, Aplikantka Adwokacka
Źródło: CCLaw Creative Consultants Law Firm
