– Sprawiedliwa transformacja, musi mieć charakter zapobiegawczy, tak by mieszkańcom regionów górniczych, które zostaną najbardziej dotknięte procesem obniżenia emisyjności, zapewnić odpowiednią pomoc i wsparcie, ponieważ istnieje wysokie ryzyko wystąpienia problemów związanych z utratą miejsc pracy i wyludnieniem tych terenów – powiedział 25 listopada 2019 r. w Goerlitz Wiceminister Aktywów Państwowych Adam Gawęda podczas Dialogu Politycznego poświęconego unijnemu wsparciu regionów górniczych.
Obecnie w Unii Europejskiej działa ponad 200 elektrowni zasilanych węglem, z ok. 130 kopalń. Zatrudnienie w sektorze górniczym w Wspólnoty, to obecnie ok. 240 tys. osób. Samych górników jest 185 tys. Proces przekształceń musi zmierzyć się z wyzwaniem, jakim jest częsty brak jego akceptacji wśród społeczności zamieszkującej tereny węglowe.
– Przejście na gospodarkę niskoemisyjną powinno być przeprowadzone w sposób opłacalny zarówno pod kątem ekonomicznym i społecznym oraz musi być zapewniona elastyczności dla państw i regionów. Różne kraje mają inny punkt startu w transformacji energetycznej, dlatego proces ten dla jednych będzie mniej dotkliwy a dla innych bardziej – uzasadniał Wiceminister Gawęda.
Polska, której zależność energetyczna jest uzależniona od węgla znajduje się w zupełnie innej sytuacji niż inne kraje. Dlatego Państwa Członkowskie powinny mieć swobodę w zakresie określenia ram czasowych oraz doboru narzędzi i instrumentów niezbędnych do przeprowadzenia procesu w sposób sprawiedliwy i zrównoważony.
Ponadto każdy z regionów musi być traktowany w sposób indywidualny. Transformacja powinna przede wszystkim wykorzystywać atuty posiadane przez każdy region. Ważna jest w tym zakresie współpraca z klastrami przemysłowymi, sektorem prywatnym, oraz instytucjami naukowymi, by we współpracy z władzą regionalną i krajową, transformacja mogła zostać przeprowadzona w sposób odpowiedni i uwzględniający charakterystykę każdego regionu górniczego.
Uczestnicy gorlitzkiego dialogu podpisali specjalną deklarację, która podkreśla konieczność kontynuacji i przyśpieszenia programu wsparcia dla regionów górniczych by ograniczyć emisyjność CO2, uwzględniać specyfikę tych terenów a jednocześnie rozwijać tam nowe formy aktywności gospodarczej nie oparte i nieuzależnione od węgla. Obecnie w UE jest 41 takich regionów, które uczestniczą w programie wsparcia. W Polsce są 3: Śląsk, Dolny Śląsk, Wielkopolska jako region koniński. Aspiruje małopolska.
Źródło: Ministerstwo Aktywów Państwowych
