Bieżące zjawiska w otoczeniu energetyki i trendy cenowe są niepokojące, ale jednocześnie trudne do przełożenia na prognozy. Wskazują na konieczność odejścia od analiz statystycznych wyników historycznych i ekstrapolacji dotychczasowych trendów w stronę modelu kosztowego opierającego się na technicznych, ekonomicznych i politycznych założeniach.
Opracowany przez IEO model opiera się na obliczeniach średniorocznych kosztów dla określonych technologii wytwórczych.
W obliczeniach kosztowych model IEO uwzględnia:
· koszty stałe, w tym przede wszystkim nakłady inwestycyjne i koszty kapitałowe, które wynikają z krajowej polityki energetycznej i regulacji:
· koszty zmienne w tym koszty eksploatacyjne, która opierają się na prognozach cen światowych (lub krajowych, o ile znacząco różnią się od światowych, w tym:
o koszty paliwa,
o koszty uprawnienia do emisji CO2
o pozostałe koszty operacyjne.
Obliczony na tej podstawie średnioważony koszt generacji (uwzględniający odpowiedni wolumen wytworzonej energii) powiększony o marżę stanowi średni koszt wytworzenia energii elektrycznej. Ta wielkość stanowi z kolei podstawę do obliczeń cen hurtowych. Ceny hurtowe w modelu są obliczane jako średni koszt wytworzenia energii pomniejszony o opłaty – tzw. „parapodatki”, które innymi kanałami (poza rynkiem hurtowym) są przenoszone bezpośrednio na odbiorcę końcowego. W ramach „parapodatków” uwzględniono:
· opłatę OZE,
· opłatę przejściową,
· opłatę mocową,
· opłatę kogeneracyjną.
Szacunki i prognozy wysokości powyższych opłat zostały przeprowadzone na podstawie założeń ustaw (OSR) i/lub już faktycznych efektów ich wprowadzenia (np. efektów przeprowadzonych aukcji). Powyższe założenia mają swoje ograniczenia – nie uwzględniają spekulacji i niedoskonałości rynku (silna monopolizacja rynku energii prowadzi do wyższych cen energii w stosunku do wyników symulacji).
Większość niezbędnych danych do symulacji została bezpośrednio zaczerpnięta z projektu „Krajowego Planu na rzecz Energii i Klimatu” (autorstwa Ministerstwa Energii, ze stycznia br.) – m. in. struktura generacji, prognozy cen paliw, koszty eksploatacyjne. Działanie modelu zostało w pełni dostosowane do struktury danych KPEiK wymuszonej na wszystkich krajach członkowskich UE przez Komisję Europejską w rozporządzaniu o zarządzaniu unią energetyczną. W prognozie cen energii Instytut przyjął scenariusz PEK (tzw. „Plan na rzecz Energii i Klimatu”, który powinien być zgodny z polityką klimatyczno-energetyczną UE) jako bazowy. W odróżnieniu od scenariusza ODN („odniesienia”, który bazuje na kontynuacji dotychczasowej polityki energetycznej), scenariusz PEK ma na celu zrealizować jednocześnie cele związane z realizacją polityki klimatycznej UE oraz cele odbiorców energii („czysta, bezpieczna i tania energia”).
Wyniki raportu: „Średniookresowa prognoza kosztów wytwarzania i cen energii elektrycznej do 2040 roku”
W oparciu o skalę, kierunki i skutki dotychczasowej polityki inwestycyjnej symulacje wskazują, że wzrosty cen energii są nieuniknione – głównie przez ceny uprawnień emisji, a w dalszym okresie przez potrzebne kolejne nakłady inwestycyjne aby zaspokoić rosnący popyt na energię elektryczną. W efekcie dotychczasowej polityki energetycznej największe wzrosty kosztów wytwarzania energii dokonały się częściowo w 2018 r. Koszty rosną nadal, ale nawet jak w br. pełni nie mają przełożenia na ceny, wzrosną spektakularnie w 2020 r. Zdaniem IEO z uwagi na długoterminowe skutki wcześniejszych decyzji, nawet ewentualna zmiana polityki energetycznej nie wpłynie istotnie na zmianę wyników prognozy kosztów, przynajmniej do 2030 r. Natomiast krótkoterminowe prognozy cen energii, a zwłaszcza bieżące ich fluktuacje, wymagały głębszych analiz.
Średni koszt wytwarzania energii w zł/MWh – wyniki modelu prognostycznego IEO w dwóch scenariuszach KPEiK (ceny stałe w zł’18/MWh)
Ceny hurtowe w latach 2020-2025 będą w wysokim stopniu nieskorelowane z powyższymi kosztami wytwarzania – zmieniająca się opłata OZE i opłata przejściowa, wprowadzenie niezwykle kosztowanej opłaty mocowej i kogeneracyjnej gwarantują, że część kosztów zostanie przeniesiona z sektora wytwórczego do detalicznego w taryfach. Pomimo tego, że ustawa z 28 grudnia 2018 r. o zmianie ustawy o podatku akcyzowym oraz niektórych innych ustaw częściowo obniża niektóre składniki ceny energii dla odbiorców (zmniejszona akcyza i opłata przejściowa), odbiorca końcowy w rachunku za energię odczuje całkowity ciężar wzrostów cen z powodów fundamentalnych, mimo że chwilowo indeksy giełdowe na TGE (też prognozowane przez IEO) mogą pokazywać inne trendy. Z uwagi na różne obciążenie cen energii kosztami u różnych odbiorców (wpływ polityki na rynek energii), różnie będą też kształtować się taryfy.
Kolejne raporty IEO pokazują stopniowe obniżanie kosztów kolejnych wersji polityki energetycznej zapowiadanych i publikowanych w latach 2016-2019, ale pokazują też duży potencjał dalszej redukcji kosztów.
Wyniki raportu mogą być przydatne dla: inwestorów w źródła wytwórcze, sprzedawców energii w kontraktach długookresowych, spółek obrotu, konsumentów energii. Stanowić też mogą punkt odniesienia dla negocjujących umowy PPA lub oceniających ryzyka salda dodatniego w aukcji na energię z OZE.
Opis skrócony raportu:
Raport zawiera opis modelu prognostycznego, polegającego na obliczeniach średniorocznych kosztów wytwarzania energii elektrycznej. Określono jego strukturę, dane wejściowe i założenia techniczne i ekonomiczne, bazując na Krajowym Planie na rzecz Energii i Klimatu (KPEiK). Rozpatrzono trzy scenariusze, analizując wpływ danych czynników na kształtowanie się cen. Podstawowym wynikiem modelu jest prognoza kosztów generacji energii, bezpośrednio określająca średnią cenę. Dodatkowe założenia dotyczące wysokości opłat (parapodatków) poparte zaistniałymi aukcjami i najnowszymi projektami ustaw pozwalają na oszacowanie średnich cen hurtowych. Prognozowana jest wysokość taryf grup odbiorców (B, C, G) na podstawie dezagregacji oraz korzystająca z analizy statystycznej. Do raportu załączone są wyniki symulacji (tabele i wykresy) w formacie Excel. Dokonano badań wrażliwości i przeprowadzono dyskusję wyników modelu.
Cena netto raportu i załącznika Excel: 1 900,00 zł Z
Cena brutto raportu i załącznika Excel: 2 337,00 zł
Forma zakupu: sklep internetowy IEO
Źródło: Instytut Energetyki Odnawialnej
