System wsparcia dużych farm fotowoltaicznych przewidziany jest w ustawie OZE do 2020 r. Po 2020 r. nie mamy pewności, jak będzie funkcjonował rynek OZE, w tym też PV. Możemy jednak przypuszczać, że na rynku powstanie unikalna możliwość do bezpośredniej sprzedaży energii (bez rządowego wsparcia) – PPA – Power Purchase Agreements z instalacji OZE, w tym też farm PV. Takie podejście do sprzedaży energii będzie korzystne zarówno dla wytwórców energii z instalacji OZE (głównie z wiatru oraz PV) oraz dla przedsiębiorców, którzy tą energię będą bezpośrednio kupować.
Perspektywa wytwórcy energii z OZE
Średnie ceny energii na rynku hurtowym i przychody wytwórców rosną, ale reforma rynku energii (Pakiet Zimowy UE) prowadzi do większej dynamiki cen i w efekcie będzie zwiększała okresy nadpodaży produkcji energii elektrycznej w stosunku do bieżących potrzeb oraz prawdopodobieństwo pojawiania się cen ujemnych. Czyli, takiej sytuacji, w której wytwórcy energii z OZE nie będzie się opłacało sprzedać energii spółkom obrotu, ale o wiele korzystniejsze może być sprzedawanie energii bezpośrednio do odbiorcy (przedsiębiorstwa) w ramach umowy PPA.
Perspektywa przedsiębiorstwa
Ceny i koszty energii rosną i będzie rosła także grupa odbiorców biznesowych, którzy będą coraz więcej płacić za energię w szczytach zapotrzebowania. Zdaniem IEO jest to szansa dla technologii OZE, w tym w szczególności dla PV. Wynika to z faktu, że polski miks energetyczny oparty jest na paliwach kopalnych, a wzrost cen energii wynika m.in. z sytuacji na rynku CO2, czy wahań cen paliw. Instalacje OZE mają przewagę nad paliwami kopalnymi, gdyż ich koszty produkcji, a w konsekwencji także oferowane ceny energii, nie zależą od tych czynników. W rezultacie przedsiębiorstwo kupując energię bezpośrednio od wytwórcy OZE (w ramach umowy PPA), będzie miało szanse na zmniejszenie swoich rachunków za energię elektryczną. Warto zauważyć, że w przypadku technologii PV profile produkcji energii z OZE są zgodne z profilami odbiorców.
Rośnie też liczba przemysłowych odbiorców energii, którzy – z uwagi na preferencje odbiorców ich produktów i polityki korporacyjne- nie mogą zaakceptować energii elektrycznej z polskiego miksu energetycznego ze zbyt niskim udziałem energii z OZE i potrzebują zakupić więcej OZE. Wszystko to łącznie stwarza unikalną możliwość do bezpośredniej sprzedaży energii (bez rządowego wsparcia) – PPA.
PPA – Power Purchase Agreements
Korporacyjne umowy sprzedaży energii z OZE (tzw. PPA) są w Polsce stosunkowo nową koncepcją i mogą być realizowane na co najmniej kilka sposobów. Podstawowy podział obejmuje sprzedaż bezpośrednią fizycznej energii z instalacji PV lub sprzedaż wirtualną. Z uwagi na specyfikę polskiego rynku (słaby rozwój systemu obrotem gwarancji pochodzenia, rosnące ceny energii elektrycznej i deficyt mocy w systemie) IEO w swojej analizie skupił się na bezpośredniej (fizycznej) sprzedaży energii z PV do odbiorcy przemysłowego.
Kto zyska na sprzedaży w PPA?
Farmy fotowoltaiczne generują energię w szczytach zapotrzebowania, czyli można wnioskować, że są w stanie osiągać stosunkowo dobre ceny na wyprodukowaną energię. Obecnie w tej formule możliwa byłaby sprzedaż energii z farm PV dla odbiorców z grupy taryfowej C ( tzn. dla małych i średnich firm), bo to one płacą najwyższe ceny za energię – już na poziomie kosztów energii z PV i dotykają je wysokie kary za przekroczenie zamówionej mocy. Interesująca jest tez grupa większych odbiorców korzystających z taryf grupy B. Największe korzyści już teraz mogą odnieść odbiorcy niewrażliwi na profil zasilania, nie obciążeni kosztem zakupu uzupełniającego energii, ale mała skala wymagałaby usługi ich zagregowania.
Podsumowując, zdaniem IEO najkorzystniejsze warunki w kontraktach typu PPA zapewnia:
- odbiorca „niewrażliwy” na profil zapotrzebowania (tolerujący bez potrzeby uzupełniającego zakupu energii zmiany poziomu energii dostarczanej do jego instalacji na podstawie PPA),
- odbiorca zlokalizowany w bezpośrednim pobliżu wytwórcy, dzięki czemu możliwe jest położenie linii bezpośredniej bez ponoszenia nadmiernych kosztów,
- odbiorca dysponujący własną służbą energetyczną, gotową podjąć się utrzymania linii bezpośredniej jako „przedłużenia” jedynie własnej instalacji.
W przypadku konieczności pośrednictwa operatora systemu dystrybucyjnego (OSD) w przesyle energii, na szczególną uwagę zasługuje wysokość składnika sieciowego zmiennego w aktualnej taryfie OSD zasilającego odbiorcę. Analizy IEO wskazują, ze już obecnie w wybranych segmentach rynku (branżach) można tak zoptymalizować warunki zakupu energii z OZE, ze koszty składnika sieciowego zmiennego będą mogły być skompensowane korzyściami ekonomicznymi.
Należy dodatkowo pamiętać, że w 2020 roku na fakturach za prąd pojawi się opłata mocowa dla wszystkich odbiorców energii. Wysokości tych opłat zostaną wkrótce wyspecyfikowane przez Prezesa URE, ale wiadomo, że ciężar opłat mocowych zostanie w sposób szczególny nałożony na odbiorców, którzy generują szczyty obciążenia. Wybór odbiorców, którym zostaną zaoferowane umowy PPA powinien zatem uwzględniać ich lokalizacje (teren obsługiwany przez dany OSD) oraz rodzaj taryfy.
Sprzedaż energii w formie PPA stwarzają szczególnie atrakcyjny obszar dla tych dostawców energii z OZE i dostawców dodatkowych usług, którzy będą w stanie zaoferować odbiorcom przemysłowym energii np. technologię fotowoltaiczną razem z doradztwem dotyczącym rynku energii elektrycznej i taryf oraz zapewnionym finansowaniem.
W bazie danych IEO istnieje już kilkadziesiąt zaawansowanych większych projektów farm fotowoltaicznych o mocach 5-50 MW, które już teraz liczą na formułę PPA, ale nadal mogą wziąć udział w systemie aukcyjnym, co znacząco poszerzy potencjał PV w aukcyjnym systemie wsparcia, który sam w sobie doprowadzi do przekroczenia 2 GW łącznej mocy już w 2020 r. Natomiast kolejne gigawaty nowych mocy fotowoltaicznych będą już zasadniczo budowane w formule sprzedaży bezpośredniej PPA. Pierwszych sprzedawców lub nabywców energii z farm PV w formule PPA zapraszamy do współpracy jeszcze przy okazji tegorocznej edycji raportu „Rynek Fotowoltaiki w Polsce ‘2019”.
Źródło: Instytut Energetyki Odnawialnej
