FNEZ przeprowadziła analizy modelowe możliwości zmian polskiego miksu energetycznego w perspektywie 2040 r., mających na celu maksymalną, ale racjonalną i zrównoważoną redukcję udziału generacji węglowej. Analizie poddane zostały trzy scenariusze: OZE, węglowy i jądrowy.
Każdy z nich zakłada odejście od wykorzystania węgla brunatnego w wytwarzaniu energii elektrycznej, a także rezygnację z najstarszych, niespełniających wymogów BAT, jednostek na węgiel kamienny. Budowę elektrowni Ostrołęka, jako ostatniej nowej elektrowni węglowej, uwzględniono w scenariuszu węglowym i jądrowym. W analizie uwzględniono konieczność zwiększenia elastyczności KSE w celu bilansowania niestabilnych źródeł OZE, poprzez instalację w systemie magazynów energii, rozwój generacji gazowej, pozostawienia w systemie rezerwy mocy w postaci wyłączanych z produkcji jednostek węglowych, zwiększenie mocy połączeń transgranicznych sieci przesyłowych.
Założeniem wyjściowym wszystkich scenariuszy było osiągnięcie w 2040 r. produkcji na poziomie około 235 TWh rocznie. Miks mocy wytwórczych w systemie określono, biorąc pod uwagę realia inwestycyjne, w tym czas przygotowania i realizacji inwestycji w poszczególnych technologiach. Przy określeniu maksymalnej mocy dla danej technologii wzięto pod uwagę szacowane zasoby danego źródła i krajowy potencjał rynkowy tej technologii.
Najważniejsze wnioski wynikające z dokonanych analiz, to:
- Bez względu na wybrany scenariusz bazowy, polska energetyka potrzebuje gigantycznych inwestycji w nowe moce w kolejnych dwóch dekadach.
- Aby w 2040 r. możliwe było dokonanie redukcji udziału generacji węglowej do poziomu mniejszego niż 15% (poniżej 20% zainstalowanej mocy) niezbędne są inwestycje we wszystkie alternatywne technologie wytwarzania energii.
- Możliwe jest osiągnięcie zerowej produkcji energii elektrycznej z węgla w 2040 r., jednak scenariusz taki wydaje się być nieracjonalny gospodarczo, ze względu na konieczność wyłączenia kilku GW mocy, która w 2040 r. będzie jeszcze na dużym poziomie sprawności (inwestycje oddawane do użytku po 2010 r.). Alternatywą może być pozostawienie tych mocy w systemie, jako rezerwowych.
- Każdy ze scenariuszy, także jądrowy, wymaga bardzo intensywnego rozwoju instalacji OZE, w tym zwłaszcza PV (od 8,5 do 10 GW) i morskich farm wiatrowych (od 10,3 do 15 GW).
- Bilansowanie mocy z OZE w systemie wymagać będzie budowy od 4 do 6,5 GW mocy magazynów energii.
- Rolę bilansująca będzie też pełnić generacja gazowa, która w latach 2020-2030 powinna być rozwijana intensywnie w celu zastępowania mocy węglowych, zwłaszcza węgla brunatnego i najstarszych jednostek na węgiel kamienny), a po 2030 r. stopniowo, w miarę rozwoju generacji OZE, w tym zwłaszcza offshore, powinna przejmować funkcję regulacyjną i rezerwową.
- W scenariuszu jądrowym założono oddanie do użytku pierwszej EJ w 2035 r., co jest pierwszym realnym terminem, kolejnej w drugiej równolegle rozwijanej lokalizacji w 2037 r., i dwóch kolejnych reaktorów w tych lokalizacjach w 2040 r.
- Należy zwrócić uwagę na ogromne coroczne koszty inwestycyjne – średnioroczne od 3,5 do 4,5 mld Euro w latach 2020-40.
- Biorąc pod uwagę realia inwestycyjne w poszczególnych technologiach, osiągnięcie niezbędnego poziomu oddawania nowych mocy (od 2 do 3 GW rocznie) wymagać będzie bardzo szerokiego otwarcia rynku inwestycyjnego, uproszczenia i skrócenia procedur administracyjnych, stworzenia efektywnego systemu finansowania, w tym pozyskania znaczących środków dotacyjnych z funduszy UE w nowej perspektywie finansowej. Tylko otwarcie rynku na inwestorów indywidualnych, prywatnych, zagranicznych, spółdzielczych może doprowadzić do realizacji tak szerokiego frontu inwestycyjnego.
- Równolegle z ogromnym wysiłkiem inwestycyjnym w źródła wytwórcze musi następować realizacja równie ambitnego programu modernizacji i rozwoju krajowego systemu przesyłowego i systemów dystrybucyjnych. Wymiana starych sieci, budowa nowych, rozbudowa stacji transformatorowych, rozwój inteligentnych sieci, budowa połączeń transgranicznych, to niezbędne elementy modernizacji polskiej energetyki.
Zapraszamy do zapoznania się z treścią “Prognozy Struktury Systemu Elektroenergetycznego Polski do roku 2040“.
Źródło: Fundacja na rzecz Energetyki Zrównoważonej